Nghiên cứu lộ trình thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia

Ngân hàng Nhà nước mới đây đã tổ chức cuộc họp với các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp để quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng liên quan đến thị trường vàng và triển khai Nghị định 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng (Nghị định 232).

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Quang Dũng cho biết, Nghị định 232 có 3 điểm mới cơ bản.

Thứ nhất, bãi bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thay vào đó Ngân hàng Nhà nước thực hiện cấp phép cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại đủ điều kiện sản xuất vàng miếng. Điều này sẽ góp phần tăng nguồn cung, giúp thị trường vàng minh bạch hơn.

Thứ hai, cho phép doanh nghiệp, ngân hàng thương mại đủ điều kiện xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu, góp phần tăng nguồn cung trên thị trường, kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới.

Thứ ba, sửa đổi, bổ sung trách nhiệm quản lý Nhà nước của các địa phương, bộ, ngành, nâng cao trách nhiệm quản lý nhà Nước và phối hợp liên ngành về quản lý thị trường vàng.

Trước đó, ngày 26/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Nghị định mới bám sát các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Thông báo số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025 về việc xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước một cách có kiểm soát, trên nguyên tắc Nhà nước vẫn trực tiếp quản lý sản xuất vàng miếng.

Theo đó, doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện sẽ được phép sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu. Chính sách này giúp nguồn cung trên thị trường đa dạng hơn, người dân có nhiều sự lựa chọn, đồng thời thúc đẩy cạnh tranh minh bạch. Đây cũng là giải pháp nhằm thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước với giá thế giới, cũng như giữa các thương hiệu vàng trong nước.

Đối với thị trường vàng miếng, Nghị định 232 quy định doanh nghiệp, ngân hàng thương mại được cấp phép chỉ được nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu có hàm lượng từ 99,5% trở lên. Phải công bố công khai tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng sản phẩm và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác.

Đồng thời, các đơn vị này phải bảo hành sản phẩm, lưu trữ đầy đủ dữ liệu từ khâu nguyên liệu, sản xuất đến sản phẩm đầu ra, kết nối thông tin với NHNN theo quy định.

Nghị định 232/2025/NĐ-CP quy định đầy đủ trách nhiệm của doanh nghiệp và ngân hàng thương mại từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến kinh doanh vàng miếng. NHNN khuyến cáo người dân chỉ mua bán tại đơn vị được cấp phép, yêu cầu hóa đơn điện tử và giấy tờ liên quan để bảo đảm quyền lợi chính đáng.

Như vậy, toàn bộ quy trình từ nhập khẩu, sản xuất đến kinh doanh đều được siết chặt nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. NHNN khuyến cáo người dân chỉ giao dịch vàng miếng tại đơn vị được cấp phép, có hóa đơn điện tử và giấy tờ hợp lệ.

Đối với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ, Nghị định 232 cho phép doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu chính ngạch. Điều này giúp bảo đảm nguồn cung ổn định, minh bạch, tạo nền tảng để doanh nghiệp chế tác yên tâm đầu tư lâu dài, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp trong phân phối vàng nguyên liệu trên phạm vi cả nước.

Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, NHNN cũng đang nghiên cứu mô hình Sở giao dịch vàng quốc gia, hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa, hoặc xây dựng sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam. Song song đó, NHNN khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn để đẩy nhanh thủ tục cấp phép nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh vàng theo Nghị định 232.

Ngoài ra, NHNN sẽ phối hợp Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, chính quyền địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra nhằm giữ cho thị trường vàng vận hành an toàn, minh bạch, không để biến động giá ảnh hưởng tới ổn định tài chính, tiền tệ và kinh tế vĩ mô.

Cơ quan này cũng chỉ đạo chi nhánh NHNN các khu vực phối hợp với lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất doanh nghiệp kinh doanh vàng, tập trung vào việc tuân thủ pháp luật về kế toán, hóa đơn, phòng chống rửa tiền cũng như các hành vi thao túng, găm hàng, buôn lậu, đầu cơ trục lợi.

Hoàng Lam (t/h)