Nhà sáng lập bí ẩn của Shein - Startup ‘nguy hiểm nhất thế giới’: Ngồi ở văn phòng nhân viên cũng không nhận ra, âm thầm xây nên đế chế 60 tỷ USD khiến Zara, H&M lo sợ

Sky Xu, tỷ phú Trung Quốc, người sáng lập nên Shein, sẽ trở thành tâm điểm chú ý khi tập đoàn thời trang nhanh từng được định giá 100 tỷ USD ra mắt kế hoạch niêm yết vào năm tới.

Rất ít thông tin về Xu được tiết lộ. Ngay cả trang web của Shein cũng không có ảnh của ông. Một số nhân viên còn đùa rằng hành tung của sếp kín đáo đến nỗi ông có ngồi ở văn phòng cũng không ai nhận ra. Số khác bình luận Xu là một vị lãnh đạo có phần hơi “thô bạo”.

Cung cách giữ im lặng trước báo giới của ông Xu chính là kết quả của chiến dịch giám sát chặt chẽ các ông trùm Trung Quốc. Sự kìm kẹp công khai của Bắc Kinh đối với Jack Ma, người sáng lập Alibaba, đã khiến giới kinh doanh Trung Quốc ớn lạnh.

Shein được thành lập vào năm 2008 nhưng phải mất một thập kỷ doanh số bán hàng mới thực sự phất lên trong bối cảnh người trẻ, đặc biệt là thế hệ Z, đổ xô đến thời trang trực tuyến giá rẻ. Theo Financial Times, đại dịch đã đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng của Shein với doanh thu tăng vọt từ 1,3 tỷ USD vào năm 2018 lên 22,7 tỷ USD vào năm 2022. Chỉ trong nửa đầu năm nay, công ty này đã tạo ra doanh thu 14,7 tỷ USD, vượt qua cả Zara.

Phát triển quá nhanh, Shein hứng chịu nhiều những chỉ trích liên quan đến hoạt động sản xuất ảnh hưởng tới môi trường. Giới chính trị gia cũng lo ngại lỗ hổng thuế - thứ giúp Shein bán hầu hết sản phẩm không cần chi thuế nhập khẩu.

Tuy nhiên, sự giám sát chặt chẽ của giới chức không thể ngăn cản tham vọng IPO của Shein. Một số các nhà đầu tư của hãng có thể kể đến như quỹ của Abu Dhabi, tập đoàn đầu tư mạo hiểm Sequoia Trung Quốc và tập đoàn cổ phần tư nhân General Atlantic.

Được định giá 100 tỷ USD trong vòng gây quỹ vào tháng 4/2022, các nhà đầu tư cho biết Shein đang nhắm mục tiêu trở thành một trong những đợt niêm yết lớn nhất nước Mỹ. Trong vòng gây quỹ trị giá 2 tỷ USD vào tháng 3, hãng được định giá hơn 60 tỷ USD, vượt mặt ông lớn bán lẻ cùng ngành đến từ Thụy Điển là H&M với định giá 27 tỷ USD.

“Shein là câu chuyện tăng trưởng mang tính hiện tượng. Họ đã mang về lợi nhuận khá ấn tượng”, một nhà đầu tư nhận định.

Văn phòng của ông Xu đặt tại Trung tâm tài chính Vịnh Marina. Theo một nguồn tin thân cận, giữa giờ làm việc, ông thường chơi golf với các doanh nhân Trung Quốc để tạo dựng mối quan hệ. Được biết trước đó, nhà sáng lập này xuất thân từ một gia đình vô cùng nghèo khó; mẹ là công nhân may mặc.

Sau khi chứng kiến quê hương mình trở thành công xưởng của thế giới nhờ lực lượng lao động lành nghề và cơ sở hạ tầng phát triển, Sky Xu nhanh chóng nhận ra tiềm năng của Internet trong việc phá vỡ hoạt động thương mại, đồng thời quan sát cách Alibaba giành được lòng tin trong bộ phận người tiêu dùng. Tuy nhiên, khác với Alibaba chỉ bán hàng giảm giá cho người Trung Quốc, ông Xu tìm cách nhân rộng mô hình đó ra nước ngoài.

Theo FT, ông Xu ban đầu tự mình thiết kế các trang web bán hàng. Sau khi tốt nghiệp, ông chuyển đến Nam Kinh và khai thác cơ sở sản xuất phía nam Quảng Châu, chuyển trọng tâm từ sản phẩm công nghiệp sang sản phẩm tiêu dùng. Người đàn ông này khởi đầu với kính mắt và ấm trà song cuối cùng lại dừng chân ở Sheinside - thương hiệu ban đầu bán váy cưới giá rẻ cho các cô dâu Mỹ. Công ty này sau đó được đổi tên thành Shein.

Shein thu hút các nhà đầu tư bằng cách quảng cáo mình có một năng lực sản xuất thần kỳ kết hợp các thuật toán phức tạp có thể dự đoán trước hành vi người tiêu dùng. Công cụ này giúp Shein rà soát các trang mạng xã hội, sau đó mới đưa ra các ý tưởng thiết kế dựa trên sản phẩm thịnh hành. Hãng lập luận rằng phía nhà máy sẵn sàng đặt cược những mẫu hàng đó bởi sản phẩm rất có thể sẽ ‘viral’.

Hành trình Shein chinh phục thị trường toàn cầu không trải đầy hoa hồng. Trong những tháng gần đây, sức hấp dẫn của công ty đang dần mờ nhạt bởi sự xuất hiện của một đối thủ cạnh tranh mới đến từ Trung Quốc. Sau khi ra mắt vào năm 2022, Temu thuộc sở hữu của Pinduoduo đã tích cực thâm nhập vào Mỹ thông qua các khoản trợ cấp lớn và ngân sách truyền thông xã hội khổng lồ. Ước tính, nền tảng này đã tạo ra doanh thu 1,8 tỷ USD trong quý III năm nay và dự báo đến năm 2025, tổng doanh thu hàng hóa hàng năm có thể tăng lên 50 tỷ USD.

“Chỉ trong hơn một năm, Temu đã phát triển cơ sở người dùng của mình ngang hàng với Shein. Chúng tôi nghĩ Temu sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh gay gắt cho Shein”, nhà phân tích Robin Zhu của Bernstein cho biết.

Trong khi đó, nhân viên nội bộ phàn nàn rằng Shein đang áp dụng cách tiếp cận ngày càng thiếu hiệu quả để tăng trưởng bằng mọi giá. Hãng hợp tác với nhóm thời trang Forever 21, mua lại thương hiệu Missguided của Anh, đồng thời nhanh chóng mở rộng ở Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil và đang đa dạng hóa chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc.

Dẫu vậy, đối với Xu, tham vọng toàn cầu của ông là không có giới hạn.

“Ông ấy mới vừa mới bắt đầu thôi. Mọi thứ vẫn đang ở phía trước. Một thị trường rộng lớn vẫn chưa được chinh phục”, một nhân sự thân cận của ông Xu nói.

Được biết, thu hút người bán hàng quốc tế là một trong những cách giúp các nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc tìm hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Bằng cách chuyển hoạt động ra bên ngoài Trung Quốc, họ có thể bán các sản phẩm với cước phí thấp hơn, thời gian vận chuyển nhanh hơn; đồng thời củng cố hình ảnh với tư cách một thương hiệu toàn cầu.

Trước khi ra mắt thị trường vào năm nay, Shein chỉ bán quần áo dưới nhãn hiệu riêng và hầu hết đều được sản xuất tại Trung Quốc. Sang đến năm 2022, công ty bắt đầu thành lập cơ sở phân phối tại Ba Lan, Mỹ và Canada; đồng thời mở cửa nhà máy ở Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ.

Theo: FT, Rest of World

Vũ Anh