Những cơn bão ‘đắt đỏ’ nhất lịch sử: Không phải Philippines, cường quốc số 1 thế giới mới ‘đau nhất’

Theo dữ liệu từ Swiss Re và WMO, Hoa Kỳ đã phải gánh chịu tới 39% tổng thiệt hại kinh tế do thảm họa thời tiết toàn cầu trong hơn 50 năm qua, với tổng chi phí lũy kế đã vượt quá $2,9 nghìn tỷ USD kể từ năm 1980. Điều này là do sự tập trung lớn của tài sản, cơ sở hạ tầng có giá trị cao, và sự đa dạng, tần suất của các loại thiên tai (bão, lốc xoáy, lũ lụt).

Thứ hai, xét về mức độ tổn thương kinh tế (thiệt hại so với GDP), bức tranh lại hoàn toàn khác. Bảng xếp hạng các nước bị ảnh hưởng nặng về thiên tai (1971-2021) cho thấy Trung Quốc, Philippines, Việt Nam… có thiệt hại rất lớn so với GDP, nhưng Hoa Kỳ dẫn đầu về tổng thiệt hại tính bằng đô la Mỹ.

Philippines là ví dụ điển hình khi đứng đầu thế giới về tỷ lệ tổn thất kinh tế do thiên tai, ước tính thiệt hại hàng năm lên tới khoảng 3,00% GDP. Mặc dù tổng giá trị thiệt hại tuyệt đối thấp hơn nhiều so với Mỹ, nhưng tỷ lệ này cho thấy tác động tàn khốc, đẩy nền kinh tế vào khủng hoảng kéo dài và làm giảm đáng kể khả năng phục hồi.

Dưới đây là những cơn bão được ghi nhận gây thiệt hại kinh tế nặng nề nhất lịch sử:

1. Bão Katrina (Mỹ, 2005) – 190 tỷ USD

Katrina được coi là thảm họa tự nhiên tốn kém nhất trong lịch sử Mỹ. Khi đổ bộ vào New Orleans, siêu bão này không chỉ làm gần 1.800 người thiệt mạng mà còn phá hủy hệ thống đê chắn sóng, khiến cả thành phố chìm trong biển nước. Ước tính thiệt hại kinh tế lên tới 190 tỷ USD (theo giá điều chỉnh lạm phát).

2. Bão Harvey (Mỹ, 2017) – 151 tỷ USD

Chỉ trong vài ngày, Harvey trút xuống Texas lượng mưa kỷ lục gần 1,5 mét, khiến Houston và vùng lân cận chìm trong lũ. Khoảng 300.000 ngôi nhà bị hư hại, hàng triệu người mất điện. Tổng thiệt hại kinh tế được ước tính 151 tỷ USD.

3. Bão Maria (Puerto Rico, 2017) – 102 tỷ USD

Maria là một trong những cơn bão mạnh nhất từng tấn công Caribe. Cơn bão đã tàn phá Puerto Rico, khiến toàn bộ đảo mất điện suốt nhiều tháng. Thiệt hại kinh tế ước tính lên tới 102 tỷ USD, đẩy nền kinh tế đảo quốc này vào khủng hoảng kéo dài.

4. Bão Sandy (Mỹ, 2012) – 82 tỷ USD

Sandy, còn được gọi là “Superstorm Sandy”, đã càn quét bờ Đông nước Mỹ, đặc biệt là New York và New Jersey. Với gió mạnh, nước biển dâng cao và lũ lụt nghiêm trọng, Sandy đã gây ra tổn thất kinh tế khoảng 82 tỷ USD.

5. Bão Haiyan (Philippines, 2013) – 14 tỷ USD

Haiyan (tên địa phương: Yolanda) là một trong những cơn bão mạnh nhất từng được ghi nhận khi đổ bộ đất liền, với sức gió lên tới 315 km/h. Philippines chịu thiệt hại kinh tế khoảng 14 tỷ USD, nhưng con số đau lòng hơn cả là hơn 6.300 người chết và hàng triệu người mất nhà cửa.

6. Bão Ida (Mỹ, 2021) – 75 tỷ USD

Đổ bộ vào bang Louisiana, Ida gây mất điện diện rộng cho hơn 1 triệu hộ dân và gây lũ lụt khắp vùng Đông Bắc Mỹ. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 75 tỷ USD, khiến Ida lọt top những cơn bão tốn kém nhất lịch sử Hoa Kỳ.

7. Bão Irma (Caribe & Mỹ, 2017) – 77 tỷ USD

Irma đã tàn phá nhiều hòn đảo Caribe trước khi tiến vào Florida. Với sức gió lên tới cấp 5, Irma gây ra thiệt hại khoảng 77 tỷ USD, hàng triệu người phải sơ tán khẩn cấp.

Danh sách này chỉ là phần nổi của “tảng băng chìm”. Theo số liệu của NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Mỹ), riêng tại Mỹ, trong 50 năm qua, các cơn bão lớn đã gây tổn thất hàng ngàn tỷ USD.

Điều đó nhắc nhở rằng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, bão không chỉ là thảm họa thiên nhiên mà còn là nguy cơ kinh tế toàn cầu. Đầu tư vào hệ thống cảnh báo sớm, bảo hiểm thiên tai và hạ tầng chống chịu chính là cách duy nhất để giảm bớt những “hóa đơn khủng khiếp” mà bão để lại.

Phan Trang