Theo đó, Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam đã giảm xuống mức 48,9 điểm trong tháng 6 so với 49,8 của tháng 5. Đây là tháng thứ 3 chỉ số PMi của Việt Nam nằm dưới ngưỡng 50 điểm, báo hiệu sự suy giảm nhẹ của các điều kiện kinh doanh trong nửa đầu năm.
Các chuyên gia S&P Global đánh giá, tình trạng xấu đi của sức khỏe tổng thể ngành sản xuất lần này là do sự giảm sút số lượng đơn đặt hàng mới. Cụ thể, số lượng đơn đặt hàng mới giảm nhẹ trong tháng 6, nhưng tốc độ giảm là nhanh hơn so với tháng 5.
Nhu cầu giảm đặt biệt mạnh ở các thị trường xuất khẩu khi số lượng đơn đặt hàng mới từ nước ngoài giảm với mức độ lớn hơn nhiều so với tổng số đơn đặt hàng mới. Trên thực tế, tốc độ giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới tương đương với mức của tháng 5/2023.
"Một số doanh nghiệp trả lời khảo sát cho biết thuế quan của Mỹ là nguyên nhân dẫn đến giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới", báo cáo cho hay.
Tổng số lượng đơn đặt hàng mới giảm đã khiến việc làm, hoạt động mua hàng và hàng tồn kho giảm trong tháng 6. Số lượng nhân công giảm tháng thứ chín liên tiếp, với tốc độ giảm nhanh hơn nhiều so với tháng trước. Các chuyên gia S&P Global dự đoán, các công ty vẫn có thể sẽ tiếp tục giảm mạnh lượng công việc tồn đọng. Sau khi tăng nhẹ vào tháng trước, hoạt động mua sắm lại đối mặt với sự suy giảm trong. Trong khi đó, tồn kho cả hàng mua và hàng thành phẩm đã giảm mạnh hơn vào cuối quý hai.
Mặc dù nhu cầu đang yếu, các nhà sản xuất vẫn tiếp tục tăng sản lượng trong tháng 6. Đối với chi phí đầu vào, báo cáo cho hay, trong tháng 6, chi phí đầu vào đã chứng kiến sự tăng giá nhẹ. Việc chi phí đầu vào cũng tăng đã khiến các nhà sản xuất phải tăng giá cả đầu ra. Nguyên nhân là do tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu và sự giảm giá của tiền đồng so với đô la Mỹ.
Tình trạng khan hiếm nguồn cung cũng góp phần làm kéo dài thời gian giao hàng của nhà cung cấp, và tình trạng thời tiết xấu và sự chậm chễ trong khâu vận tải cũng nằm trong số những nhân tố khiến thời gian giao hàng dài hơn. Hiệu suất hoạt động của người bán hàng suy giảm mạnh, với mức độ suy giảm là lớn nhất kể từ tháng 2.
Cuối cùng, niềm tin kinh doanh tiếp tục hồi phục từ mức thấp của 44 tháng trong tháng 4. Những hy vọng về tình trạng thị trường ổn định hơn và căng thẳng thương mại giảm bớt là nằm trong những yếu tố hỗ trợ triển vọng lạc quan, tuy nhiên mức độ lạc quan vẫn thấp hơn so với trung bình của lịch sử chỉ số.
"Tháng 6 chứng kiến tình trạng yếu đi của nhu cầu quốc tế đối với hàng hóa sản xuất của Việt Nam khi ảnh hưởng của thuế quan đã mạnh hơn. Xuất khẩu giảm mạnh đã góp phần làm tổng số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm và các công ty phải giảm việc làm và hoạt động mua hàng", Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence nhận định về kết quả PMI tháng 6 của Việt Nam.
Song, theo vị chuyên gia, một điểm tích cực của khảo sát chỉ số PMI kỳ này là các công ty tiếp tục tăng sản lượng.
"Nhưng điều này khó có thể tiếp tục lâu dài nếu như nhu cầu không có sự cải thiện. Niềm tin kinh doanh đã hồi phục ở mức nhất định trong những tháng gần đây, nhưng tâm lý tích cực chủ yếu dựa vào hy vọng về một bức tranh ổn định hơn trong thời gian tới. Chúng ta cần chờ xem liệu điều đó có thực sự xảy ra hay không", ông Andrew đánh giá.
Hoàng Nguyễn
Nguyễn Đức Hải