“Tôi nghĩ mình đủ thông minh và tỉnh táo, ai ngờ vẫn suýt bị lừa bởi một cuộc gọi”

Chị P.T.H.C (trú tại Hà Nội) vẫn luôn nghĩ mình đủ tỉnh táo trước các chiêu trò lừa đảo. Là người làm truyền thông, thường xuyên đọc tin cảnh báo, cô tin rằng sẽ không bao giờ rơi vào bẫy. Nhưng chỉ trong một buổi sáng, niềm tin ấy suýt khiến cô mất cảnh giác.

Một sáng đầu tuần, chị Cúc nhận cuộc gọi từ người tự xưng là cán bộ phường. Giọng nói nhẹ nhàng, xưng hô chuẩn mực, thông báo rằng "hệ thống quản lý dân cư bị lỗi" và đề nghị chị lên phường cập nhật thông tin cho con nhỏ. Cách nói chuyện chuyên nghiệp, địa chỉ rõ ràng, thậm chí còn nhắc đúng tên đường, tất cả khiến chị hoàn toàn tin tưởng.

Không lâu sau, một người đàn ông khác gọi đến, giới thiệu là "cán bộ công an thành phố" hỗ trợ phường xử lý hồ sơ. Giọng nói điềm đạm, từ ngữ chuẩn chỉnh, giọng điệu đúng kiểu cán bộ, khiến mọi thứ trở nên thuyết phục hơn bao giờ hết. Chị Cúc kể lại: "Họ nói chuyện cực kỳ tự nhiên, không hề hối thúc. Chính sự nhẹ nhàng ấy khiến mình tin là thật. Thậm chí tôi còn cảm ơn rối rít". 

Đến trưa, người đàn ông đó nhắn tin, bảo phường đang đông, đề nghị chị add Zalo để gửi link đăng ký lấy số thứ tự, khi đến có thể làm vào thủ tục ngay mà không phải chờ. Một chi tiết tưởng hợp lý, nhưng chính là "nút thắt" của màn lừa.

May mắn thay, linh cảm khiến chị dừng lại. Khi hỏi ngược lại, tài khoản Zalo kia lập tức chặn liên lạc. Chỉ lúc đó, Cúc mới hiểu mình vừa thoát khỏi một vụ lừa đảo công nghệ cao.

Trong khi đó, Linh (Nam Từ Liêm, Hà Nội) cũng vừa gặp một chiêu trò tương tự, nhưng dưới vỏ bọc khác: giả danh shipper giao hàng.

Khi đang trong giờ nghỉ trưa tại công ty, Linh bất ngờ nhận được cuộc gọi từ "shipper" nói rằng có gói hàng gửi tới nhà, chỉ cần thanh toán 25.000 đồng phí vận chuyển để nhận. Mọi thứ nghe có vẻ bình thường, vì chị thường xuyên đặt hàng online về nhà và trả tiền vận chuyển sau khi nhận hàng.

"Anh ta nói giọng tử tế, còn nhắn tin xác nhận rất đàng hoàng. Tôi cũng chẳng nghi ngờ, nghĩ là đơn hàng nhỏ chưa nhớ ra," chị kể. Khi Linh chần chừ, "shipper" còn tỏ ra sốt ruột, giục: "Chị ra nhanh giúp em, ngoài trời nắng lắm." Sau đó, người này gửi số tài khoản để cô chuyển khoản trước "cho tiện".

May mắn thay, số điện thoại đó dường như đã bị nhiều người báo cáo lừa đảo, nên tin nhắn của hắn bị rơi vào hộp spam và Linh không nhận được. Thấy cô liên tục nghe điện thoại, đồng nghiệp bên cạnh còn nói đùa: "Coi chừng số lừa đảo đó nha, dạo này nhiều chiêu ghê lắm!"

Câu nói bông đùa ấy khiến Linh khựng lại, mở ứng dụng mua sắm kiểm tra thì phát hiện không hề có đơn hàng nào trùng khớp. Lúc đó Linh mới hiểu, chỉ cần sơ sẩy vài phút là có thể đã mắc bẫy.

Điểm chung giữa hai vụ việc: kẻ gian không dùng bạo lực hay dọa nạt. Chúng tận dụng sự tử tế, sự tin tưởng và thói quen giao tiếp lịch sự của nạn nhân để dẫn dụ. Từ "cán bộ phường", "công an thành phố" đến "shipper thân thiện", tất cả đều có chung công thức: nói năng nhẹ nhàng, thông tin có vẻ hợp lý, hành động khẩn trương vừa đủ. 

Nhiều người khác cũng thừa nhận điều khiến họ tin không phải là lời nói ngọt ngào, mà là việc kẻ lừa đảo nắm quá rõ thông tin cá nhân. Chúng đọc vanh vách họ tên, địa chỉ, thậm chí cả thông tin người thân – khiến nạn nhân tưởng rằng đang nói chuyện với cơ quan nhà nước hoặc đơn vị thực sự có dữ liệu. Một khi người nghe mất cảnh giác, chúng sẽ yêu cầu chuyển tiền, cung cấp thông tin cá nhân hoặc truy cập đường link chứa mã độc.

Theo chuyên gia, tội phạm công nghệ cao hiện thu thập dữ liệu cá nhân từ nhiều nguồn khác nhau: các biểu mẫu trực tuyến, ứng dụng thương mại điện tử, hoặc các cơ sở dữ liệu bị rò rỉ trên mạng. Sau đó, chúng dùng những thông tin thật ấy để dựng nên “bối cảnh hợp lý”, khiến nạn nhân rơi vào cảm giác tin tưởng tuyệt đối.

Càng am hiểu công nghệ, càng tự tin “mình biết cách phân biệt thật – giả”, người ta lại càng dễ bị đánh lừa, bởi chính sự tự tin đó khiến họ không nghĩ mình có thể sai.

Cơ quan công an cũng nhiều lần cảnh báo, các đối tượng tội phạm mạng giờ không chỉ "đánh nhanh, rút gọn", mà còn đầu tư công phu, diễn như thật, khiến cả người hiểu biết cũng dễ sập bẫy. Do đó, người dân cần ghi nhớ:

Không cung cấp số CCCD, mã OTP, hoặc chuyển khoản cho bất kỳ ai qua điện thoại. Không click vào đường link người lạ gửi qua Zalo, Messenger, SMS. Khi nghi ngờ, hãy gọi trực tiếp đến tổng đài hoặc phường, công an khu vực để xác minh.

Thu Thủy