Trung Quốc ồ ạt thu mua một 'sản vật' triệu USD của Việt Nam, nước ta là nhà xuất khẩu lọt top 10 thế giới

Việt Nam đang nổi lên là một trong những trung tâm sản xuất và xuất khẩu chanh leo quan trọng của thế giới, khi liên tục ghi nhận mức tăng trưởng mạnh cả về sản lượng lẫn giá trị xuất khẩu trong những năm gần đây. Hiện nay, Việt Nam nằm trong nhóm 10 quốc gia sản xuất và xuất khẩu chanh leo lớn nhất toàn cầu, với khoảng 70–80% sản lượng quả tươi và sản phẩm chế biến được đưa ra thị trường quốc tế, tới hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chanh leo đang là một trong những loại trái cây có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam. Chỉ trong vòng một thập kỷ, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã tăng hơn 10 lần. Tính đến hết tháng 10/2025, giá trị xuất khẩu chanh leo đạt trên 202 triệu USD, vượt qua mức 170 triệu USD của cả năm 2024. Với đà tăng hiện nay, xuất khẩu chanh leo năm 2025 được dự báo có thể chạm mốc kỷ lục 240–250 triệu USD.

Động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng đến từ việc mở rộng thị trường xuất khẩu chính ngạch. Chanh leo Việt Nam hiện đã được phép xuất khẩu chính thức sang Trung Quốc và Australia, hai thị trường có nhu cầu tiêu thụ lớn. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng và doanh nghiệp đang tiếp tục đàm phán mở cửa thị trường với Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia khác, qua đó tạo dư địa tăng trưởng mới cho ngành hàng này trong trung và dài hạn.

Một trong những lợi thế nổi bật của Việt Nam là sự tham gia sâu của doanh nghiệp vào chuỗi giá trị. NaFoods hiện được đánh giá là doanh nghiệp xuất khẩu chanh leo lớn nhất châu Á, với sản lượng chiếm khoảng 10% thị phần toàn cầu. Theo đánh giá của Agriseco, NaFoods sở hữu hệ thống nhà máy đặt tại các vùng nguyên liệu trọng điểm trên cả nước, giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng từ vùng trồng đến chế biến và xuất khẩu. Doanh nghiệp này không chỉ tập trung vào xuất khẩu sản phẩm mà còn tham gia khâu nghiên cứu, cung cấp giống chanh leo tím, qua đó tạo nền tảng phát triển bền vững cho vùng nguyên liệu. Các sản phẩm chế biến từ chanh leo của NaFoods hiện đã có mặt tại hơn 70 quốc gia.

Về sản xuất, Tây Nguyên được xem là “thủ phủ” chanh leo của Việt Nam, chiếm hơn 86% diện tích trồng và khoảng 92,5% sản lượng trong năm 2024. Ngoài ra, một số tỉnh miền Bắc như Nghệ An, Sơn La cũng đang mở rộng diện tích, chiếm khoảng 12,5% tổng diện tích cả nước. Đến nay, Việt Nam đã công bố lưu hành 43 giống chanh leo khác nhau, đáp ứng yêu cầu đa dạng của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là phân khúc quả tươi chất lượng cao và sản phẩm chế biến.

Hiện nay, hơn 80% sản lượng chanh leo của Việt Nam được tiêu thụ dưới dạng chế biến và quả tươi xuất khẩu, cho thấy mức độ hội nhập sâu của ngành hàng này vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Các sản phẩm như nước ép, si rô, cô đặc chanh leo đang ngày càng được ưa chuộng tại nhiều thị trường nhờ hương vị đặc trưng và tính ứng dụng cao trong ngành thực phẩm – đồ uống.

Trong định hướng phát triển dài hạn, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu trong 5 năm tới sẽ xây dựng chanh leo trở thành ngành hàng bền vững, với diện tích ổn định khoảng 12.000–15.000 ha, sản lượng đạt 250.000–300.000 tấn. Các vùng trồng trọng điểm được xác định gồm Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk, Quảng Trị, Nghệ An và Sơn La.

Theo nhận định của các chuyên gia, với nhu cầu toàn cầu ngày càng tăng, đặc biệt đối với giống chanh leo tím, cùng lợi thế về chế biến và hệ thống doanh nghiệp dẫn dắt, chanh leo Việt Nam đang đứng trước cơ hội sớm gia nhập nhóm ngành hàng rau quả xuất khẩu tỷ USD, qua đó đóng góp lớn hơn cho tăng trưởng nông nghiệp và thu nhập của người nông dân.

Khánh Vy