Vụ trưởng Vụ thanh toán NHNN: Hệ thống SIMO đã phát hiện, cảnh báo và ngăn chặn hơn 1,5 nghìn tỷ đồng giao dịch đáng ngờ

Chia sẻ tại Hội thảo Ngày Thẻ Việt Nam 2025 với chủ đề "Một chạm vạn niềm tin - Kiến tạo tương lai thanh toán số" ngày 7/10, ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) - cho biết,  thời gian qua, NHNN đã chủ động rà soát, sửa đổi, ban hành và triển khai đồng bộ nhiều văn bản pháp lý ở các cấp độ khác nhau, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động thanh toán điện tử và đổi mới sáng tạo trong ngành.

Các văn bản như Luật Giao dịch điện tử 2023, Luật Các tổ chức tín dụng 2024 và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025 đã được cập nhật, mở rộng phạm vi điều chỉnh cho các mô hình ngân hàng số, định danh điện tử, lưu trữ và chia sẻ dữ liệu khách hàng.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 52/2024/NĐ-CP về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định 94/2025/NĐ-CP về cơ chế thử nghiệm Fintech (sandbox) và Quyết định 316/QĐ-TTg cho phép triển khai dịch vụ Mobile Money.

Ngoài ra, NHNN cũng liên tục cập nhật, trong đó đáng chú ý là tiêu chuẩn QR Code thống nhất toàn quốc, hướng dẫn kết nối Open API, quy định về đại lý thanh toán và an toàn bảo mật trong giao dịch điện tử.

Những bước đi này đã giúp Việt Nam hình thành nền pháp lý toàn diện, minh bạch và thích ứng nhanh với xu hướng công nghệ toàn cầu. Đây chính là "xương sống" để hệ sinh thái thanh toán số phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn kiểm soát được rủi ro.

Hệ sinh thái thanh toán hiện nay đã thay đổi căn bản trải nghiệm tài chính của người dân. Từ nông thôn đến đô thị, từ dịch vụ công đến thương mại điện tử, thanh toán điện tử đang trở thành thói quen phổ biến.

Vì theo số liệu từ NHNN, trong 7 tháng đầu năm 2025, giao dịch QR code tăng 66,73% về số lượng và 159,58% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ người trưởng thành sở hữu tài khoản ngân hàng đạt gần 87%, và ở nhiều tổ chức tín dụng, hơn 90% giao dịch đã được thực hiện qua kênh số.

"Người dân giờ đây có thể nộp học phí, thanh toán điện nước, viện phí, thậm chí đóng thuế ngay trên điện thoại. Những gì trước đây mất hàng giờ, giờ chỉ cần vài thao tác," ông Tuấn nói.

Cùng với tốc độ phát triển, an toàn và bảo mật thông tin được NHNN xem là trụ cột cốt lõi. Trong khuôn khổ Đề án 06 của Chính phủ, NHNN phối hợp với Bộ Công an triển khai xác thực thông tin khách hàng qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, giúp giảm đáng kể tình trạng giả mạo và tội phạm công nghệ cao.

Đặc biệt, hệ thống SIMO (System for Intelligent Monitoring and Oversight) - công cụ giám sát, cảnh báo rủi ro gian lận giao dịch - đã được đưa vào vận hành thí điểm. Tính đến tháng 9/2025, hệ thống đã phát hiện, cảnh báo và ngăn chặn hơn 1,5 nghìn tỷ đồng giao dịch đáng ngờ. Đó là minh chứng cho quyết tâm của ngành trong việc xây dựng một môi trường thanh toán an toàn, minh bạch là đáng tin cậy. 

Cũng theo ông Tuấn, dù đạt được nhiều thành tựu, ngành ngân hàng vẫn còn không ít thách thức phía trước. Điển hình là việc hạ tầng kết nối liên ngành giữa các lĩnh vực tài chính - thương mại - dịch vụ công vẫn chưa thật sự đồng bộ; Tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi, đòi hỏi hệ thống phòng vệ chủ động; Nguồn nhân lực công nghệ tài chính còn thiếu và chưa bắt kịp tốc độ phát triển của thị trường.

Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng đây là thách thức của mọi quốc gia trong giai đoạn chuyển đổi số, và Việt Nam đang có lợi thế lớn khi Chính phủ, NHNN và doanh nghiệp cùng hành động với quyết tâm rất cao.

Thanh Anh