Chiều 17/5, sau thời gian nghị án, xem xét đánh giá quan điểm của VKS cũng như luật sư bào chữa, căn cứ đánh giá các chứng cứ, tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, HĐXX toà phúc thẩm đại án Việt Á đã tuyên bản án với 11 bị cáo có đơn kháng cáo.
Đối với cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long, bị cáo được hưởng nhiều tình tiết giảm nhẹ như tích cực hợp tác với CQĐT, nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ 2,25 triệu USD…, điều này cũng thể hiện thái độ ăn năn hối cải của bị cáo.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Nguyễn Thanh Long xuất trình thêm tài liệu mới như bản thân bị hội chứng ngừng thở khi ngủ, tự nguyện khắc phục thay bị cáo Phan Quốc Việt 1 tỷ đồng là tình tiết giảm nhẹ mới. HĐXX cũng nhận định rằng, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế là một nhà khoa học uy tín, góp phần đào tạo nhiều tiến sỹ y khoa…
Vì vậy, có cơ sở để chấp nhận một phần kháng cáo của bị cáo, HĐXX đã quyết định giảm 1 năm tù cho bị cáo Nguyễn Thanh Long. Theo đó ông Long phải thi hành mức án 17 năm tù về tội Nhận hối lộ.
HĐXX cũng chấp nhận kháng cáo xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của các bị cáo: Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương), Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Kế hoạch Tài chính Bộ Y tế), Ngụy Thị Hậu (cựu phó phòng Tài chính kế toán, CDC tỉnh Bắc Giang), Trần Thanh Phong (cựu Phó phòng Tài chính Kế toán CDC Bình Dương), Lê Thị Hồng Xuyên (cựu nhân viên CDC Hải Dương).
HĐXX cấp phúc thẩm bác kháng cáo của 03 bị cáo: Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm TGĐ Công ty Việt Á), Vũ Đình Hiệp (phó TGĐ Công ty Việt Á), Trần Thị Hồng (nhân viên Việt Á) và Nguyễn Trường Giang (TGĐ Công ty VNDAT).
Tòa phúc thẩm đưa ra mức án mới đối với 11 bị cáo như sau:
Nhóm tội nhận hối lộ:
1. Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế 17 năm tù, toà sơ thẩm tuyên 18 năm tù về tội Nhận hối lộ,
2. Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á y án sơ thẩm 29 năm tù (trong đó 15 năm tù về tội Đưa hối lộ và 14 năm Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng).
3. Vũ Đình Hiệp, Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á y án sơ thẩm 15 năm tù (trong đó, 8 năm tù về tội Đưa hối lộ và 7 năm tù tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
4. Trịnh Thanh Hùng, cựu Vụ phó thuộc Bộ Khoa học Công nghệ y án 14 năm tù về tội Nhận hối lộ.
5. Phạm Duy Tuyến, cựu Giám đốc CDC Hải Dương 12 năm tù, án sơ thẩm là 13 năm tù về tội Nhận hối lộ.
6. Nguyễn Nam Liên, cựu vụ trưởng Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế 6 năm 3 tháng tù, án sơ thẩm là 7 năm tù về tội Nhận hối lộ.
Nhóm tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng:
7. Nguyễn Trường Giang, cựu Tổng Giám đốc Công ty VNDAT y án sơ thẩm là 30 tháng tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
8. Ngụy Thị Hậu (cựu Phó trưởng Phòng Tài chính kế toán CDC Bắc Giang) 30 tháng tù treo, án sơ thẩm là 30 tháng tù giam về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
9. Lê Thị Hồng Xuyên (cựu nhân viên xét nghiệm CDC tỉnh Bình Dương) 24 tháng tù cho hưởng án treo, án sơ thẩm là 24 tháng tù giam về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
10. Trần Thanh Phong (cựu Phó Trưởng phòng Tài chính kế toán CDC tỉnh Bình Dương) miễn trách nhiệm hình sự, án sơ thẩm 24 tháng tù treo về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
11. Trần Thị Hồng, nhân viên Công ty Việt Á y án sơ thẩm 30 tháng tù về "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".
Bên cạnh mức án phúc thẩm đối với 11 bị cáo, HĐXX phúc thẩm cũng ra phán quyết về phần dân sự. Theo đó, tòa bác yêu cầu hủy bỏ phong tỏa 54 số tiết kiệm đứng tên mẹ và con bị cáo Phan Quốc Việt.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bà Đàm Thị Trinh, mẹ bị cáo Việt trình bày số tiền hàng trăm tỷ đồng tại 52 sổ tiết kiệm này là vợ chồng bà tích cóp mấy chục năm qua do kinh doanh và 1.000 cây vàng của hồi môn. Việt vay bà để kinh doanh sau đó chuyển trả.
Bà Hồ Thị Thu Thủy, vợ bị cáo Phan Quốc Việt, kháng cáo với đề nghị hủy bỏ việc kê biên, phong tỏa 2 sổ tiết kiệm đứng tên 2 con với tổng số tiền là 20 tỷ đồng. Theo bà Thủy đây là số tiền tích cóp trong hơn 10 năm của hai vợ chồng bà để cho các con ăn học, Việt chuyển cho bà để mở sổ tiết kiệm.
Theo HĐXX, dù mẹ Phan Quốc Việt khai rằng trước đây bà cho con trai vay 450 tỷ đồng, số tiền này là tiền con trai trả nợ và xuất trình các vi bằng thể hiện việc bà đi vay tiền nhiều người để cho Việt vay. Song các vi bằng đều được xác lập đơn phương, không có chữ ký của người cho vay.
Nếu thực sự có việc bà vay tiền người khác cho con vay, sau đó Việt trả nợ thì đó cũng là giao dịch dân sự, không thuộc phạm vi xem xét của vụ án này.
Nguồn gốc các khoản tiền này là do bị cáo Việt chuyển trong quá trình phạm tội, là tiền thu lời bất chính. Do đó, HĐXX cho rằng việc thu hồi là có căn cứ, đúng pháp luật, không chấp nhận kháng cáo của bà Trinh và bà Thủy.
HĐXX chấp nhận kháng cáo của vợ bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Vụ phó Bộ KH&CN) đề nghị hủy bỏ phong tỏa các sổ tiết kiệm với tổng số tiền 3,9 tỷ đồng do bị cáo Hùng đã khắc phục hết hậu quả vụ án, đã nộp hình phạt bổ sung, án phí sơ thẩm.
Tương tự, HĐXX cũng quyết định chấp nhận đề nghị của vợ bị cáo Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc CDC Hải Dương) xin hủy bỏ phong tỏa sổ tiết kiệm 1 tỷ đồng và gỡ bỏ lệnh kê biên nhà đất do bị cáo Tuyến đã thực hiện xong nghĩa vụ dân sự.
Về kháng cáo của Công ty Việt Á đề nghị xác định số tiền hơn 800 tỷ đồng không phải là thiệt hại của vụ án như bản án sơ thẩm đã tuyên.
HĐXX cho rằng đây là số tiền có được từ việc Công ty Việt Á nâng khống giá kit xét nghiệm và đã bán được hơn 4 triệu kit xét nghiệm, hưởng lợi bất chính. Tiền hối lộ và chi hoa hồng được trích ra từ nguồn hưởng lợi bất chính này. Đối trừ khoản này, bản án sơ thẩm buộc bị cáo Phan Quốc Việt phải nộp lại hơn 600 tỷ đồng là có căn cứ.
Công ty Việt Á còn yêu cầu Tòa án buộc 80 đơn vị tiền kit xét nghiệm trả nốt nợ cho Việt Á. Tuy nhiên, HĐXX giải thích, tòa phúc thẩm chỉ giải quyết nội dung đã được tòa sơ thẩm ra phán quyết và có kháng cáo.
Bản án sơ thẩm đã trao quyền cho Việt Á khởi kiện dân sự trong vụ án khác để đòi nợ, do không thuộc phạm vi giải quyết của vụ án, Vì thế, cấp phúc thẩm cũng không có căn cứ xét kháng cáo này.
Với đề nghị của công ty Việt Á về việc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn với 21 tài khoản ngân hàng, liên quan các công ty thuộc "hệ sinh thái" Việt Á, tòa phúc thẩm cũng cho rằng cấp sơ thẩm không xem xét nên không có căn cứ chấp nhận.
Tuy nhiên, HĐXX cấp phúc thẩm kiến nghị cơ quan điều tra, trong quá trình xử lý làm rõ các tình tiết, nếu xét thấy 21 tài khoản ngân hàng này không liên quan đến hành vi phạm tội trong vụ án nào khác thì cần tiến hành giải phong tỏa, hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn để giao lại cho Việt Á.
Hà Ly (t/h)