Yêu cầu rút ngắn thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư gián tiếp nước ngoài

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam mới đây đã ban hành Văn bản số 8292/NHNN-QLNH về việc chấp hành quy định về việc mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam.

Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về triển khai nhiệm vụ nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (bao gồm ngân hàng lưu ký) tổ chức nghiên cứu và cập nhật các quy định mới tại Thông tư số 03/2025/TT-NHNN ngày 29/4/2025 của Ngân hàng Nhà nước quy định về mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam (Thông tư 03) và Thông tư số 25/2025/TT-NHNN ngày 31/8/2025 của Ngân hàng Nhà nước quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán sửa đổi, bổ sung Thông tư 17/2024/TT-NHNN (Thông tư 25).

Đồng thời, NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khẩn trương triển khai đồng bộ các quy định tại Thông tư 03/2025/TT-NHNN ngày 29/4/2025 và Thông tư số 25/2025/TT-NHNN ngày 31/8/2025, nhằm rút ngắn tối đa thời gian mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.

Quy định mở và sử dụng tài khoản bằng VND cho nhà đầu tư nước ngoài

Thông tư 03/2025/TT-NHNN thay thế Thông tư số 05/2014/TT-NHNN ban hành ngày 12/03/2014 nhằm hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thông tư 03 có hiệu lực từ ngày 16/6/2025 quy định việc mở và sử dụng tài khoản bằng VND cho nhà đầu tư nước ngoài là người không cư trú thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam. Đối tượng áp dụng bao gồm nhà đầu tư nước ngoài, ngân hàng được phép kinh doanh ngoại hối và các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.

Cụ thể, nhà đầu tư nước ngoài không còn phải hợp pháp hóa lãnh sự hồ sơ khi mở tài khoản, giúp rút ngắn thời gian mở tài khoản từ vài tháng xuống còn vài ngày. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức nước ngoài mở tài khoản tiền và thúc đẩy dòng vốn ngoại vào thị trường Việt Nam.

Thông tư yêu cầu mọi giao dịch thu, chi liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam phải thực hiện thông qua tài khoản đầu tư gián tiếp là tài khoản thanh toán bằng VND của nhà đầu tư nước ngoài mở tại ngân hàng được phép.

Ngoài ra, số dư trên tài khoản đầu tư gián tiếp không được chuyển sang tiền gửi có kỳ hạn và tiền gửi tiết kiệm, nhằm kiểm soát dòng vốn và đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch.

Nhà đầu tư nước ngoài không được mở tài khoản đầu tư gián tiếp chung (có hai chủ thể trở lên cùng đứng tên mở tài khoản) để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam.

Các lệnh chuyển tiền liên quan đến hoạt động đầu tư gián tiếp nước ngoài tại Việt Nam của nhà đầu tư nước ngoài phải được ghi rõ mục đích chuyển tiền để ngân hàng được phép có cơ sở đối chiếu, kiểm tra, lưu giữ chứng từ và thực hiện giao dịch.

Quy định mới không chỉ nâng cao tính minh bạch, đơn giản hóa thủ tục hành chính mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn ngoại tham gia thị trường. Đây được đánh giá là bước tiến quan trọng, góp phần tháo gỡ một trong những nút thắt trong lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đơn giản hóa thủ tục cho nhà đầu tư nước ngoài gián tiếp

Trong khi đó, Thông tư số 25/2025/TT-NHNN không chỉ đơn giản hóa thủ tục mà còn mở rộng quyền cho nhà đầu tư nước ngoài.

Cụ thể, Điều 6, Thông tư 25 đã bổ sung quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam được ủy quyền cho tổ chức tài chính mở, đóng và sử dụng tài khoản thanh toán. Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thực hiện nhận biết đối với nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức được ủy quyền theo quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Điều 6 đã lược bỏ quy định phải hợp pháp hóa lãnh sự trong hồ sơ mở tài khoản thanh toán của nhà đầu tư nước ngoài. Hơn nữa, các loại giấy tờ mà nhà đầu tư nước ngoài được sử dụng để định danh được mở rộng: Thay vì hộ chiếu, nhà đầu tư nước ngoài được sử dụng giấy tờ khác chứng minh được nhân thân do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp (khoản 2 Điều 3).

Ngoài ra, các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải theo dõi thời hạn hiệu lực giấy tờ tùy thân của chủ tài khoản và người liên quan trong quá trình sử dụng tài khoản thanh toán. Đồng thời, các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải lưu giữ và cập nhật đầy đủ các mẫu chữ ký, mẫu dấu (nếu có) của khách hàng đã đăng ký để kiểm tra, đối chiếu trong quá trình sử dụng tài khoản thanh toán.

Thông tư 25 còn cho phép sử dụng hệ thống SWIFT trong việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở tài khoản ngoại tệ bằng phương tiện điện tử.

Khoản 2 Điều 8 Thông tư 25 cũng không yêu cầu đối chiếu thông tin sinh trắc học khi thực hiện rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử trên tài khoản thanh toán.

Quy trình mở tài khoản chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài được rút ngắn. Cụ thể, sau khi được cấp mã số giao dịch chứng khoán điện tử (e-STC) tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), nhà đầu tư sẽ mở tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán và tài khoản đầu tư gián tiếp tại ngân hàng lưu ký.

Trước đây, thủ tục kéo dài do yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự, gặp mặt trực tiếp và chưa công nhận vai trò ngân hàng lưu ký toàn cầu.

Hoàng Lam (t/h)