Quạt trần và quạt cây: Loại nào hiệu quả và tiết kiệm điện hơn trong phòng rộng?

Trong mùa hè, quạt điện vẫn là lựa chọn phổ biến để làm mát, ngay cả khi nhiều gia đình đã lắp đặt điều hòa. Hai loại quạt được sử dụng nhiều nhất là quạt trần và quạt cây. Tuy nhiên, câu hỏi thường gặp là: nên chọn loại nào để vừa hiệu quả làm mát, vừa tiết kiệm điện trong không gian phòng rộng?

1. Cách hoạt động và đặc điểm của từng loại quạt

Quạt trần: Lắp cố định trên trần nhà, sải cánh rộng (1,2–1,4 mét), tạo luồng gió tỏa đều khắp phòng. Quạt trần thường có công suất từ 65–100W, một số mẫu cao cấp còn kèm đèn trang trí hoặc chế độ đảo chiều.

Quạt cây: Di động, dễ di chuyển, cánh quạt đường kính 40–50cm, có khả năng xoay ngang. Công suất phổ biến 45–75W, phù hợp làm mát tập trung cho từng khu vực.

2. Hiệu quả làm mát trong phòng rộng

Quạt trần: Nhờ vị trí cao và sải cánh lớn, quạt trần phân bổ gió đều khắp không gian. Trong phòng khách hoặc phòng ngủ diện tích trên 20m², quạt trần tạo cảm giác mát tự nhiên, không gây khó chịu vì luồng gió không thổi trực tiếp vào người.

Quạt cây: Thích hợp cho phòng nhỏ hoặc khi cần làm mát tức thì một vị trí cụ thể, ví dụ bàn làm việc hoặc giường ngủ. Trong phòng rộng, quạt cây khó lan tỏa gió đều, thường chỉ mát cục bộ.

3. Tiết kiệm điện năng

Một trong những yếu tố được quan tâm nhất là mức tiêu thụ điện:

Quạt trần: Dù công suất có thể cao hơn quạt cây, nhưng nhờ lưu lượng gió lớn và phạm vi bao phủ rộng, quạt trần chỉ cần bật một chiếc cho cả phòng. Theo ước tính, một quạt trần 75W sử dụng 8 giờ/ngày sẽ tiêu tốn khoảng 18 kWh/tháng.

Quạt cây: Một quạt cây công suất 50W chạy 8 giờ/ngày tiêu thụ khoảng 12 kWh/tháng. Tuy nhiên, trong phòng rộng, thường phải dùng 2–3 quạt cây cùng lúc mới đạt hiệu quả, tổng điện năng có thể bằng hoặc cao hơn một quạt trần.

4. Tính tiện lợi và chi phí

Quạt trần: Cần lắp đặt cố định, chi phí ban đầu cao hơn (từ 1,5–4 triệu đồng, chưa tính công thợ). Tuy nhiên, tuổi thọ thường bền bỉ 7–10 năm.

Quạt cây: Giá rẻ hơn (500.000–1,5 triệu đồng), dễ di chuyển, phù hợp cho không gian linh hoạt. Tuổi thọ thường ngắn hơn, 3–5 năm.

5. Khi nào nên chọn quạt trần, khi nào nên dùng quạt cây?

Phòng khách, phòng ngủ rộng, trần cao: Quạt trần là lựa chọn tối ưu để tiết kiệm điện và mang lại gió mát tự nhiên.

Phòng nhỏ, hoặc nhu cầu làm mát tập trung: Quạt cây tiện lợi, linh hoạt và chi phí đầu tư thấp.

Kết hợp cả hai: Nhiều gia đình sử dụng đồng thời quạt trần và quạt cây để tăng hiệu quả làm mát mà vẫn hạn chế dùng điều hòa, từ đó tiết kiệm điện hơn nữa.

6. Mẹo sử dụng để tối ưu điện năng

• Với quạt trần, chọn mức gió trung bình (số 2–3) thay vì tối đa để tiết kiệm điện và giảm tiếng ồn.
• Với quạt cây, nên đặt ở góc phòng để luồng gió lan tỏa rộng hơn.
• Kết hợp quạt với điều hòa giúp tăng hiệu quả làm mát, có thể điều chỉnh nhiệt độ điều hòa cao hơn 2–3°C, tiết kiệm 10–15% điện năng.
• Vệ sinh cánh quạt, lồng quạt định kỳ để tránh bụi bẩn làm giảm hiệu suất.

Xét về lâu dài, quạt trần là lựa chọn hiệu quả và tiết kiệm điện hơn trong phòng rộng, nhờ khả năng phân bổ gió đồng đều và mức tiêu thụ ổn định. Trong khi đó, quạt cây phù hợp cho phòng nhỏ hoặc khi cần di chuyển linh hoạt. Việc kết hợp cả hai loại quạt, tùy vào không gian và nhu cầu, sẽ giúp gia đình vừa tiết kiệm điện, vừa có trải nghiệm thoải mái trong mùa nóng.

Như Quỳnh