Startup xe máy điện khiến cả 1 quốc gia tự hào: Có thể được định giá 8 tỷ USD, bất kể thành công hay không vẫn ‘hút’ hàng triệu USD đầu tư mạo hiểm

Ola Electric, công ty sản xuất xe máy điện của Ấn Độ, đang dần hiện thực hóa kế hoạch IPO và tham vọng huy động thành công khoảng 662 triệu USD. Nếu thành công, hãng sẽ trở thành nhà sản xuất xe điện đầu tiên niêm yết tại Ấn Độ, đồng thời thu hút sự quan tâm đáng kể từ phía các nhà đầu tư. Dự kiến số tiền huy động sẽ được dùng để mở rộng cơ sở sản xuất pin ở bang Tamil Nadu.

Theo báo cáo của Bain hồi đầu tháng 12, xe điện hai bánh chiếm phần lớn doanh số trong nước (85% đến 90% tổng lượng xe điện bán ra tại Ấn Độ). Với 31% thị phần trong phân khúc, Ola Electric, cùng kế hoạch IPO của mình, được kỳ vọng sẽ đại diện cho niềm tin giới đầu tư vào tiềm năng xe điện mạnh mẽ. Theo Techcrunch, công ty có thể được định giá từ 6,5 tỷ USD đến 8 tỷ USD.

Dẫu vậy, bản thân Ola cũng đang phải đối mặt với những lo ngại liên quan đến kiểm soát chất lượng, giao hàng chậm trễ cũng như tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao. Chính phủ cũng đang rút lại một số khoản trợ cấp, trong khi cơ sở hạ tầng sản xuất xe điện và hệ sinh thái linh kiện địa phương chưa thực sự vận hành hiệu quả.

Ola cố gắng khắc phục một số vấn đề bằng cách thành lập một nhà máy sản xuất riêng, từ đó toàn quyền kiểm soát chất lượng, nguồn cung và giá thành pin, xe điện. Theo báo cáo, pin chiếm 35% hóa đơn vật liệu cho mỗi chiếc xe tay ga Ola S1 Pro — một trong những dòng xe cao cấp của hãng.

Để câu chuyện xe điện thành công ở Ấn Độ, Ola và toàn ngành cần xây dựng cơ sở hạ tầng thu phí chuyên nghiệp tại bãi đậu xe, trung tâm mua sắm, nhà hàng hay các không gian công cộng khác. Theo dữ liệu của Bain, Ấn Độ ghi nhận khoảng 200 chiếc xe điện cho mỗi điểm sạc thương mại, so với khoảng 20 xe ở Mỹ và chưa đến 10 xe ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, động thái cắt giảm trợ cấp cho người tiêu dùng vào tháng 6/2023 đã đẩy giá phương tiện tăng từ 20% đến 35%, đồng thời làm chậm tốc độ chuyển đổi sang xe điện. “Sau một số thành công ban đầu, Ola vẫn còn một chặng đường rất dài để giúp xe điện trở thành thị trường đại chúng ở Ấn Độ”, Neha Singh, đồng sáng lập Tracxn Technologies, một công ty chuyên theo dõi các công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Bengaluru, cho biết.

Dẫu vậy, không thể phủ nhận Ấn Độ đã thành công trong việc đẩy mạnh công cuộc điện khí hóa thị trường phương tiện cá nhân rộng lớn. Tại quốc gia đông dân nhất thế giới, xe hai và ba bánh là trọng tâm chính, vượt trội hơn hẳn so với các phương tiện giao thông khác như ô tô. 

Theo Research and Markets, thị trường xe điện Ấn Độ dự kiến đạt hơn 150 tỷ USD vào cuối thập kỷ này, tức gấp khoảng 400 lần quy mô hiện tại. Các startup xe điện như Ola Electric theo đó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp đỡ giới chức nước này đạt được những mục tiêu lớn lao.

Theo Bloomberg, Ấn Độ hiện là nhà sản xuất xe máy lớn nhất thế giới. Nhu cầu tìm kiếm các giải pháp thay thế Trung Quốc khiến nước này nổi lên như một giải pháp nhờ khả năng chế tạo các loại xe giá rẻ phục vụ nhiều nền kinh tế đang phát triển muốn phát triển bền vững. Ở Ấn Độ, trợ cấp chính phủ và lao động giá rẻ đang giúp chi phí sản xuất một chiếc xe điện ngang bằng, hoặc thậm chí rẻ hơn cả xe động cơ đốt trong.

“Chiếc Tesla rẻ nhất có giá 50.000 USD và gần như rất ít khu vực mua được. Trong khi đó, chúng tôi lại có lợi thế dẫn đầu cuộc cách mạng xe điện với rất nhiều sự lựa chọn khác nhau, từ 1.000 USD đến 50.000 USD”, ông Bhavish Aggarwal, founder hãng xe điện Ola Electric, nói.

Được biết, Ola Electric đang lên kế hoạch xây dựng trung tâm xe điện lớn nhất thế giới với khoản đầu tư trị giá 76,1 tỷ rupee (920 triệu USD) nhằm địa phương hóa chuỗi cung ứng cho mạng lưới giao thông sạch. Trung tâm này, trải rộng 2.000 mẫu Anh (khoảng 809 ha) tại bang Tamil Nadu, miền nam Ấn Độ, sẽ được sử dụng để sản xuất xe máy, ô tô và pin.

Theo các chuyên gia, công cuộc nội địa hóa các nguyên liệu quan trọng của chuỗi cung ứng, chẳng hạn như pin, sẽ giúp EV có giá thành phải chăng hơn. Được biết ngoài Ola, Reliance Industries của tỷ phú Mukesh Ambani và công ty tinh chế vàng thỏi Rajesh Export sẽ nhận được các ưu đãi theo chương trình hỗ trợ trị giá 2,3 tỷ USD của chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển pin tiên tiến.

Theo Bloomberg, việc xây dựng một chuỗi cung ứng đáng tin cậy có thể giúp Ola giải quyết các vấn đề trong quá trình sản xuất xe điện. Công ty có trụ sở tại Bengaluru này trước đó đã thu hồi hơn 1.000 chiếc xe tay ga điện sau sự cố bốc cháy. Kế hoạch giao xe tay ga ban đầu cũng bị trì hoãn do Ấn Độ phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu; nguồn cung lại gián đoạn vì thiếu chip.

Hồi năm ngoái, Ola tiết lộ loại pin lithium-ion đầu tiên được phát triển tại trung tâm đổi mới tại Bengaluru. Trong thập kỷ tới, startup này sẽ tập trung phát triển chuỗi cung ứng địa phương cho các vật liệu và linh kiện, chẳng hạn như động cơ, nam châm, chất bán dẫn…

Theo các chuyên gia, bất kể Ola Electric có thành công hay không, hãng xe này vẫn đóng vai trò quan trọng trong quá trình thúc đẩy thị trường xe điện và thu về hàng triệu USD đầu tư cho Ấn Độ. Trong tương lai, nhà sáng lập Bhavish Aggarwal thậm chí còn kỳ vọng startup của mình có thể thế chân Tesla của Mỹ, BYD của Trung Quốc và trở thành công ty hàng đầu trong lĩnh vực xe điện.

Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, Aggarwal cho biết bản thân muốn gây dựng Ola một cách lâu dài và nghiêm túc. Ông tin rằng Ấn Độ có thể vượt qua các đối thủ không chỉ nhờ các mẫu xe điện quá rẻ, mà còn bằng 5G, năng lượng xanh và di chuyển bền vững. Với ông, tiến bộ trong việc đạt được mục tiêu đó là “thước đo để thế giới nhìn nhận chúng ta”.

“Không có thành công nào không phải trải qua mồ hôi và nước mắt”, Bhavish Aggarwal nói.

Theo: WSJ, Bloomberg

Vũ Anh