Steadicam Trinity - ‘Vũ khí tối thượng’ được Lê Bảo Hân sử dụng đắt đỏ thế nào? Sang-xịn-mịn thế nào?
22:19 03/09/2025
Trong thế giới điện ảnh, có những thiết bị không chỉ là công cụ mà còn là biểu tượng cho đỉnh cao công nghệ. Steadicam Trinity – hệ thống ổn định camera lai cơ điện tử đầu tiên trên thế giới – chính là một minh chứng. Với mức giá tương đương cả một căn hộ và khả năng đem lại những cú máy mượt mà gần như “phi trọng lực”, Trinity được ví như “vũ khí tối thượng” trong tay các nhà quay phim, biến những thước phim tưởng chừng bất khả thi thành hiện thực.
Video: Arri
Trong thế giới quay phim, rất nhiều người bắt đầu từ những chiếc gimbal nhỏ gọn. Một vlogger cầm trong tay chiếc DJI Ronin-SC trị giá khoảng mười triệu đồng có thể tự tin chạy theo bạn bè ngoài phố, ghi lại những thước phim trơn tru để đưa lên YouTube. Một nhóm làm phim indie với kinh phí hạn hẹp chỉ cần thêm phiên bản cao cấp hơn như Ronin RS 3 Pro, giá vài chục triệu, là đã đủ tạo ra cảnh quay mượt mà, đủ để gửi đi liên hoan phim ngắn hay sản xuất một video quảng cáo. Những thiết bị này nhẹ, tiện lợi, bỏ gọn trong balô và chỉ cần vài phút làm quen là có thể sử dụng. Với nhiều người, đó đã là sự “đỉnh cao” của công nghệ chống rung.
Nhưng trong các phim trường Hollywood, nơi mỗi giây quay là một khoản chi phí khổng lồ, nơi từng chuyển động của camera có thể quyết định cảm xúc cả một cảnh phim, lại tồn tại một thiết bị khiến ngay cả con số giá tiền cũng đủ làm người ta choáng ngợp: ARRI Trinity 2. Một bộ Trinity 2 cơ bản đang được niêm yết với giá khoảng 63.560 euro, tương đương khoảng 1,9 tỷ đồng, ngang với một chiếc xe hơi hạng sang. Nghe có vẻ vô lý, nhưng đối với những đạo diễn và nhà sản xuất phim lớn, đó là một khoản đầu tư hiển nhiên, thậm chí cần thiết.
Video: Arri
Sự khác biệt giữa Trinity 2 và các gimbal phổ thông trước hết nằm ở sức mạnh. Nếu Ronin SC chỉ nâng được một chiếc máy ảnh nhỏ nặng 2 kg, RS 3 Pro tối đa 4,5 kg, thì Trinity có thể gánh trọn bộ máy quay điện ảnh nặng tới 30 kg, bao gồm ống kính anamorphic cỡ lớn, pin dự phòng, màn hình gắn ngoài, micro, thiết bị truyền tín hiệu và đủ loại phụ kiện mà đoàn phim cần. Điều này nghe qua tưởng chỉ là con số, nhưng trong thực tế, chính tải trọng ấy mở ra cả một thế giới khác biệt. Vì khi không bị giới hạn bởi khối lượng, người quay phim có thể thoải mái lựa chọn bất cứ máy quay nào họ muốn, từ những chiếc Alexa đến Red Monstro, kèm theo ống kính điện ảnh có khẩu độ lớn, tạo ra chiều sâu và chất lượng hình ảnh mà gimbal nhỏ gọn không bao giờ chạm tới.
Thế nhưng, điều làm nên tên tuổi của Trinity không chỉ là khả năng gánh nặng, mà là cách nó kết hợp giữa công nghệ cơ học và điện tử. Các gimbal thông thường dựa hoàn toàn vào động cơ điện tử để giữ thăng bằng, trong khi steadicam cổ điển lại phụ thuộc vào đối trọng và kỹ năng của operator. Trinity chọn con đường lai, tức hybrid: sử dụng hệ thống steadicam Artemis 2 để tạo sự ổn định vật lý, sau đó bổ sung gimbal ba trục điện tử để mở rộng chuyển động. Nhờ đó, camera có thể xoay 360 độ liên tục mà không bị vướng dây, có thể trượt từ sát mặt đất lên quá đầu trong một lần lia máy duy nhất, hay len qua những góc hẹp mà vẫn giữ được độ ổn định tuyệt đối. Với một cảnh phim, điều này có nghĩa là những chuyển động từng buộc phải chia thành nhiều cú máy nay được gộp lại thành một. Nhịp điệu và cảm xúc vì thế không bị gián đoạn.
Video: Arri
Một steadicam operator nhiều kinh nghiệm từng chia sẻ trên diễn đàn quốc tế rằng, trước khi có Trinity, ông phải dừng máy hoặc dựng nối khi quay cảnh một nhân vật đang ngồi đứng dậy rồi bước đi. Việc này không chỉ làm mất cảm xúc mà còn gây tốn thời gian. Nhưng với Trinity, ông có thể theo sát từ khi nhân vật còn ngồi ghế cho đến khi họ đứng lên, cúi người nhặt đồ rồi rời khỏi khung hình, tất cả trong một chuyển động liền mạch. “Khán giả sẽ không bao giờ nhận ra lý do vì sao cảnh phim khiến họ thấy tự nhiên và trôi chảy đến vậy,” ông nói, “nhưng đó chính là nhờ Trinity.”
Những nhà sản xuất quảng cáo cũng đặc biệt ưa chuộng thiết bị này. Trong một TVC xe hơi, thay vì phải gắn camera trên cần cẩu hoặc drone rồi cắt dựng, Trinity cho phép camera lướt từ trong xe ra ngoài đường, theo sát chiếc xe tăng tốc, rồi xoay vòng quanh khoảnh khắc nhân vật cười nhìn qua cửa kính. Đó là thứ trải nghiệm hình ảnh mà các gimbal phổ thông không thể thực hiện. Đối với đạo diễn, sự khác biệt nằm ở việc có thể kể một câu chuyện mà không bị giới hạn bởi kỹ thuật.
Video: Arri
Tuy nhiên, Trinity không dành cho tất cả mọi người. Nó cồng kềnh, nặng nề và đòi hỏi một ê-kíp vận hành chuyên biệt. Người quay cần được đào tạo để phối hợp với hệ thống, bởi chỉ riêng việc mặc bộ giáp và giữ thăng bằng cũng là một kỹ năng khó. Quá trình setup cũng không đơn giản: từ cân chỉnh máy, cấu hình module đến kiểm tra pin và tín hiệu truyền hình ảnh, tất cả đều cần thời gian và kinh nghiệm. Nếu một vlogger có thể vừa mua Ronin vừa học cách dùng ngay trong buổi chiều, thì Trinity là một khoản đầu tư không chỉ bằng tiền, mà bằng cả công sức và nhân lực.
Điều thú vị là Trinity được thiết kế theo dạng mô-đun. Người dùng có thể bắt đầu với hệ thống steadicam Artemis 2, rồi dần nâng cấp thành Trinity 2 bằng cách bổ sung gimbal điện tử và các module điều khiển. Cách tiếp cận này giúp bảo vệ khoản đầu tư dài hạn, đồng thời tạo sự linh hoạt cho đoàn phim. Đây cũng là một lý do khiến thiết bị trở thành chuẩn mực trong ngành, bởi nó không bị lỗi thời quá nhanh, mà luôn có thể nâng cấp để theo kịp công nghệ.
Video: Arri
Vậy nếu so sánh trực tiếp, ta có một bên là Ronin SC giá khoảng 10 triệu, nâng 2 kg, bỏ gọn trong balô, dành cho vlog và phim ngắn; một bên là Basson Steady Endless 4 giá khoảng hơn 300 triệu đồng, nâng hơn 20 kg, thích hợp cho quảng cáo hoặc MV lớn; và một bên là Trinity 2, giá hơn 1,9 tỷ đồng, chịu tải 30 kg, được thiết kế cho những dự án điện ảnh hàng triệu đô. Khoảng cách ấy tự nó kể câu chuyện: mỗi thiết bị phục vụ một thế giới khác nhau, và Trinity tồn tại ở tầng cao nhất, nơi ranh giới giữa kỹ thuật và nghệ thuật gần như xóa nhòa.
Người xem khi ngồi trong rạp chiếu phim có thể sẽ không bao giờ biết đến cái tên Trinity. Họ chỉ thấy một cảnh quay mượt mà từ đầu đến cuối, cảm nhận một dòng chảy tự nhiên, và rời rạp với ấn tượng mạnh mẽ về bộ phim. Nhưng phía sau, có những khoản đầu tư khổng lồ và cả một đội ngũ đang điều khiển thiết bị nặng nề ấy, để tạo nên ảo giác rằng camera như đang trôi bồng bềnh cùng câu chuyện. Chính ở chỗ đó, Trinity không chỉ là một món đồ công nghệ, mà trở thành công cụ vô hình làm nên trải nghiệm điện ảnh.
Có lẽ vì vậy, nói về Trinity giống như nói về một chiếc siêu xe. Không phải ai cũng cần, không phải ai cũng có thể điều khiển, nhưng chỉ cần chứng kiến nó vận hành, người ta sẽ hiểu tại sao nó lại đắt đỏ đến thế. Và khi so sánh với những chiếc gimbal vài trăm đô, sự khác biệt không nằm ở thông số kỹ thuật, mà ở cách nó mở ra một ngôn ngữ hình ảnh hoàn toàn khác, thứ ngôn ngữ mà chỉ những bộ phim lớn mới đủ điều kiện để cất lời.
Trong lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, nhiều khán giả đặc biệt chú ý đến những thước phim ghi lại không khí hùng tráng của sự kiện. Một trong các điểm nhấn được khen ngợi nhiều nhất là cú máy nửa vòng cung kết hợp cận cảnh, khắc họa rõ nét động tác điều lệnh của các chiến sĩ.
Người đứng sau những khung hình này là Lê Bảo Hân, còn được biết đến với tên Bi Hân, 37 tuổi, quê Ninh Thuận và hiện sinh sống, làm việc tại TP HCM. Video hậu trường anh chia sẻ trên trang cá nhân nhanh chóng lan tỏa, đạt hàng triệu lượt xem cùng hàng chục nghìn lượt chia sẻ.
Về mặt kỹ thuật, Hân đã sử dụng hệ thống steadicam ARRI Trinity 2, có giá khoảng 150.000 USD (gần 4 tỷ đồng) và trọng lượng tới 38 kg, để thực hiện các cú lia ngang, xoay vòng và bám sát chuyển động của khối diễu binh, khí tài. Thiết bị này được kết hợp cùng một chiếc xe thăng bằng giúp điều chỉnh tốc độ di chuyển, tạo nên những cảnh quay vừa mềm mại vừa chính xác.
