"Thà thuê nhà mà sống yên ổn, còn hơn mua nhà để rồi nợ đè tới nghẹt thở"

Tôi từng là người xem chuyện mua nhà là mục tiêu lớn nhất của đời mình. Ở cái tuổi ngoài 30, vợ chồng tôi, hai người con tỉnh lẻ lên Hà Nội học tập, lập nghiệp cũng không nằm ngoài áp lực đó. Nhìn quanh bạn bè đồng trang lứa, đứa nào cũng khoe có sổ đỏ, nhà 70m² ở ngoại thành, hoặc chí ít là một căn hộ trả góp, tôi sốt ruột, bất an. Chúng tôi cũng quyết tâm "có cho bằng người ta".

Năm 2022, sau bao năm tích cóp, cộng thêm bố mẹ hai bên hỗ trợ mỗi bên 200 triệu, vợ chồng tôi mạnh dạn vay ngân hàng 1,6 tỷ để mua căn hộ chung cư ở Long Biên, tổng giá trị 2,2 tỷ. Lúc đó, tôi và chồng đều làm văn phòng, tổng thu nhập 26 triệu/tháng, nghĩ rằng "trả góp 15 năm, mỗi tháng trả ngân hàng gần 13 triệu là ổn". Nhưng rồi, cuộc sống chẳng bao giờ đơn giản.

Sau gần 2 năm sống trong căn hộ của chính mình, tôi thấy bản thân như rơi vào vòng quay kiệt sức. Mỗi tháng ngoài khoản trả gốc và lãi ngân hàng hơn 12,7 triệu, chúng tôi còn phải gánh thêm hàng tá chi phí:

• Tiền học cho 1 bé lớp mẫu giáo: 4,5 triệu (trường tư gần nhà)

• Tiền ăn, bỉm, sữa: 2,5 triệu

• Chi phí ăn uống cả nhà: 5 triệu (đã tiết kiệm tối đa)

• Xăng xe, đi lại: 1 triệu

• Điện nước, phí dịch vụ chung cư: 1,2 triệu

• Phát sinh (ốm đau, ma chay, hiếu hỉ…): 1,5 triệu

Cộng lại, tháng nào chi cũng vượt thu thiếu từ 2–3 triệu, và chúng tôi lại vay người thân, bạn bè hoặc dùng thẻ tín dụng xoay tạm để duy trì sinh hoạt phí hàng tháng. Tính ra, gần như tháng nào cũng âm. Đã có lúc tôi phải đi làm thêm buổi tối đứng bán hàng ở quầy nước còn chồng tôi thi thoảng chạy xe ôm. Nhưng cả ngày đi làm về mệt, tối cũng tranh thủ đi làm khiến hai vợ chồng sức khỏe giảm sút rõ rệt. Tôi bắt đầu tự hỏi: Sở hữu căn nhà để tận hưởng hay hành hạ mình.

Thuê nhà một lựa chọn không hề tồi

Giả sử ngày đó tôi không lao vào cuộc đua mua nhà, mà chọn phương án thuê nhà 7 triệu đồng/tháng, ở một căn chung cư vừa đủ tiện nghi, rộng 60m², gần chỗ làm. Trong 5 năm, tôi sẽ tốn khoảng hơn 400 triệu đồng, đổi lại là sự linh hoạt, không áp lực nợ nần, và có thể tiết kiệm đều đặn nếu biết cân đối.

Còn hiện tại, dù mua được nhà, tiền gốc hiện vẫn chưa trả được nhiều nhưng gánh nặng gốc lãi khiến tôi mỏi mệt. Quan trọng nhất là gì? Là tôi không dám nghỉ việc, không dám đổi hướng sự nghiệp, không dám sinh thêm con, và lo nơm nớp bệnh tật. Tất cả chỉ vì căn hộ tưởng chừng là "mái ấm", nhưng thực ra lại là "xiềng xích".

Tôi không cổ súy cho việc sống mãi đi thuê. Nhưng tôi cho rằng, trước khi mua nhà, hãy trả lời trung thực những câu hỏi sau:

- Bạn có sẵn ít nhất 30–40% giá trị căn nhà không? Nếu không, bạn sẽ gánh áp lực tài chính cực lớn trong ít nhất 5–10 năm đầu.

- Thu nhập của bạn có dư ra ít nhất 1,5 lần so với khoản trả nợ hàng tháng không? Nếu không, bạn sẽ khó có "vùng đệm" khi có sự cố phát sinh.

- Bạn có nguồn thu nhập phụ ổn định không? Nếu chỉ sống bằng 1 nguồn thu, hãy rất thận trọng.

- Bạn thực sự cần nhà để ở – hay chỉ đang chạy theo kỳ vọng xã hội, bạn bè, người thân?

Tôi đã từng nghĩ "có nhà là trưởng thành, ổn định". Nhưng giờ đây tôi hiểu: sự trưởng thành là biết lùi lại đúng lúc, để sống không mắc kẹt trong một quyết định sai.

Xã hội Việt Nam vẫn chuộng "an cư lạc nghiệp", và không ít người sẽ dè bỉu ai đi thuê là "ở tạm", "không có tương lai". Nhưng tôi tin, có tương lai hay không phụ thuộc vào sự bình an trong tâm trí, chứ không phải ở quyền sở hữu căn hộ 70m².

Tôi vẫn đang sống trong căn hộ của mình nhưng sổ hồng lại nằm ở ngân hàng, mà tôi đang góp tiền chuộc dần. Nhưng nếu được chọn lại, tôi sẽ không mua nhà sớm như thế. Tôi sẽ đi thuê, sẽ tích lũy đủ vốn, nâng cao thu nhập và mua nhà vào thời điểm mình làm chủ được quyết định, thay vì làm nô lệ cho những tháng ngày trả nợ đến mỏi mòn.

Vì cuối cùng, sống trong một nơi gọi là "nhà" không có nghĩa gì, nếu mỗi đêm bạn mất ngủ chỉ vì không biết tháng sau lấy đâu ra tiền trả góp.

Mai Anh (ghi)