'Trái cây hạnh phúc' của Việt Nam khiến Nhật Bản, Trung Quốc tranh phần nhập khẩu, một loạt đại gia chạy đua mở rộng diện tích
Việt Nam đang là nước xuất khẩu lớn thứ 9 toàn cầu ở loại quả này.
Theo thống kê từ Cục Hải quan Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, đứng thứ 3 trong nhóm trái cây xuất khẩu của Việt Nam, chỉ sau sầu riêng và thanh long, với kim ngạch 304 triệu USD, tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm trước. Riêng quý III, loại quả này đem về cho Việt Nam 71,5 triệu USD, tăng 24,3% so với quý III/2024.
Về diện tích, hiện chuối chiếm hơn 19% tổng diện tích cây ăn trái của Việt Nam, tương đương khoảng 155.000 ha trồng chuối với sản lượng gần 2,5 triệu tấn một năm. Vùng trồng chuối của Việt Nam phân bố chủ yếu ở Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và miền Tây. Bên cạnh đó, phần lớn sản lượng chuối của Việt Nam được xuất khẩu dưới dạng quả tươi, chủ yếu sang Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và một số nước Trung Đông.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), có 3 nguyên nhân chính khiến quả chuối Việt Nam có sức cạnh tranh tại nhiều thị trường khu vực châu Á, trong đó có thị trường Nhật Bản. Thứ nhất, chất lượng và giá cả cạnh tranh so với quả chuối trong khu vực trong đó có chuối của Philippines. Thứ hai, chúng ta có lợi thế về logistics trong việc vận chuyển. Thứ ba, giống chuối của Việt Nam có khả năng kháng bệnh héo rũ Panama, loại bệnh nguy hiểm đang đe dọa nhiều vùng trồng chuối trên thế giới.
Không chỉ thị trường Nhật Bản, xuất khẩu chuối của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc cũng tăng trưởng rất tốt. Trong 9 tháng đầu năm 2025, tại thị trường Trung Quốc, chuối Việt Nam vượt về lượng so với Philippines (568.000 tấn so với 416.000 tấn), nhờ giá cạnh tranh.
Tại Việt Nam, mọi người thường biết đến “vua chuối” Út Huy (tên đầy đủ Võ Quang Huy) với hơn 1.000ha đất nông nghiệp từ Đồng bằng sông Cửu Long đến vùng Đông Nam Bộ và một số ở cao nguyên Lâm Đồng.
Những năm trở lại đây, thêm bầu Đức dần lộ diện hơn 7.000ha chuối tại Gia Lai, Lào và Campuchia. Trong 9 tháng đầu năm 2025, chuối của HAGL đạt sản lượng 365.000 tấn, cao hơn 100 nghìn tấn so với năm 2023 và gần bằng cả năm 2024. Chuối đã đóng góp hơn 1.000 tỷ đồng lợi nhuận với tỷ suất lợi nhuận trên/doanh thu là 50%. Thị trường tiêu thụ chuối của HAGL rất ổn định, với nhiều phân khúc khách hàng. Hiện Nhật Bản chiếm 40% sản lượng chuối xuất tươi của HAGL, còn lại Hàn Quốc, Trung Quốc và Việt Nam.
Tại thị trường trong nước, HAGL có ký kết hợp tác với chuỗi siêu thị như Kingfoodmart (2024) và Lotte Mart (2025) để bán nông sản tươi như chuối, sầu riêng đông lạnh, thịt heo….
Tỷ phú Trần Bá Dương cũng là một doanh nhân đáng chú ý khi sở hữu diện tích trồng chuối rộng lớn. Trong sự kiện Ký kết hợp tác chiến lược giữa Thaco và Fresh Del Monte, Chủ tịch Trần Bá Dương cho biết hiện công ty đang có 5.800ha trồng chuối, dự kiến năm 2026 sẽ có 16.000ha chuối với sản lượng khoảng 512.000 tấn chuối tương đương 26.000 container; phấn đấu vào 2027 sẽ có 20.000ha trồng chuối.
Theo Biên bản ký kết, năm 2026, Thaco tối thiểu sẽ cung cấp cho Fresh Del Monte 71.500 tấn chuối – chiếm 15% sản lượng của công ty. Fresh Del Monte sẽ thu mua rất thận trọng, nhưng có thể lên tới là 240.000 tấn/năm.
Mới đây nhất, trong chia sẻ tại kỳ họp cổ đông thường niên 2025, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (GVR) cũng bất ngờ “khoe” có được gần 1.400ha chuối. Nói tới doanh nghiệp này, phần lớn người ta nghĩ tới mảng chính là cao su, bất động sản khu công nghiệp và năng lượng tái tạo.
Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Nông nghiệp U&I (Unifarm) có 1.000ha trang trại trực thuộc và 500ha với HTX, trang trại và nông hộ liên kết; năng suất chuối là 40 tấn/ha/mùa vụ, mỗi năm có hai lần thu hoạch.
Như vậy, hiện Việt Nam đang có hàng loạt đại gia sở hữu diện tích trồng lên đến hàng nghìn ha. Động thái đầu tư nông nghiệp mạnh tay của các đại gia Việt cũng diễn ra trong bối cảnh nông sản Việt Nam ngày càng ghi dấu trên bản đồ thế giới.
Khánh Vy