Trăm năm vẻ vang đã qua và trăm năm phía trước của Báo chí Cách mạng Việt Nam

Sáng 21/6, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Hội Nhà báo Việt Nam long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025) và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh.

Tham dự buổi lễ có Tổng Bí thư Tô Lâm, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú và nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Vị thế, diện mạo của một nền báo chí trăm tuổi

Trình bày diễn văn kỷ niệm, ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh đã điểm lại những dấu mốc quan trọng trong tiến trình phát triển của Báo chí Cách mạng Việt Nam, đồng thời bày tỏ niềm tự hào, kính trọng, lòng biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh - Lãnh tụ thiên tài, Người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, Người đã sáng lập, lãnh đạo, rèn luyện, và là người thầy vĩ đại của nền Báo chí cách mạng Việt Nam.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng bày tỏ sự tự hào và trân trọng biết ơn các nhà lãnh đạo, các chiến sỹ cách mạng, các nhà báo tiền bối xuất sắc, mẫu mực như: Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Văn Cừ, Phan Đăng Lưu, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Xuân Thủy, Tố Hữu, Hải Triều, Hoàng Tùng, Lưu Quý Kỳ, Hồng Hà, Trần Lâm, Hữu Thọ, Đào Duy Tùng, Hà Đăng, Thép Mới, Trần Văn Giàu, Quang Đạm, Trần Công Mân, Trần Bạch Đằng, Nguyễn Thành Lê, Lý Văn Sáu, Phan Quang, Huỳnh Văn Tiểng…cũng như lớp lớp các nhà báo đã trực tiếp chiến đấu và hy sinh anh dũng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

"Chúng ta mãi mãi biết ơn công lao của các thế hệ nhà báo - chiến sĩ đã giương cao ngọn cờ tư tưởng của Đảng, tuyên truyền, cổ vũ và thực hiện Đề cương về văn hóa Việt Nam 1943; phương châm "Văn hóa hóa kháng chiến, kháng chiến hóa văn hóa", "toàn dân toàn diện, trường kỳ kháng chiến"; ý chí "Không có gì quý hơn độc lập, tự do"; tinh thần "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Mà lòng phơi phới dậy tương lai"; quyết tâm khắc phục hậu quả nặng nề của chiến tranh, thiên tai, bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Chúng ta đánh giá cao và vinh danh những thành tựu, bài học mà báo chí thời kỳ Đổi mới tạo nên, đã làm sâu sắc hơn chức năng, nhiệm vụ, tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng với tính Đảng, tính Nhân dân, tính Khoa học, tính Dân chủ và tính Nhân văn; thể hiện trình độ, năng lực, tư duy về quản lý và thực hành báo chí, năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của những người làm báo.

Chúng ta trân trọng cảm ơn các tầng lớp nhân dân đã đùm bọc, che chở, giúp đỡ, khích lệ, động viên, đồng hành với các cơ quan báo chí và những người làm báo cách mạng trong suốt 100 năm qua", Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh.

Nhìn lại hành trình 100 năm, ông Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định báo chí đã có bước chuyển mạnh mẽ trong việc tổ chức bộ máy, cơ cấu nhân sự, chuyển đổi số, tư duy làm báo, phát triển các loại hình báo chí, kinh tế báo chí, công nghệ làm báo; coi trọng hơn đến hệ sinh thái báo chí và vai trò công chúng báo chí, dư luận xã hội.

Nhiều tác phẩm báo chí phát hiện, cổ vũ, góp phần nhân rộng các nhân tố mới, điển hình tiên tiến, gương người tốt việc tốt; phân tích, phản biện xã hội, góp phần xây dựng, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật; kiên trì, dũng cảm đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tích cực, chủ động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác thông tin, luận điệu sai trái, thù địch; coi trọng thông tin đối ngoại, bảo vệ chủ quyền biên giới, biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Nhiều giải báo chí được tổ chức nghiêm túc, khoa học, góp phần nâng cao trình độ, năng lực, uy tín các cơ quan báo chí và các nhà báo.

"Chạm ngưỡng cửa 100 năm, không chỉ là truyền thống vẻ vang, là dấu ấn cách mạng, là những câu chuyện quá khứ tự hào, mà còn là vị thế, diện mạo của một nền báo chí, với gần 800 cơ quan báo chí và đội ngũ 41.000 người làm báo tinh thông nghiệp vụ, bản lĩnh vững vàng, làm chủ công nghệ báo chí hiện đại, là những cơ quan báo chí chủ lực quốc gia, các cơ quan báo chí được công chúng tin yêu và vươn tầm khu vực, thế giới", ông Nghĩa nói.

Báo chí trong hành trình 100 năm tiếp theo

Theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, đất nước ta đang đứng trước ngưỡng cửa của giai đoạn phát triển mới, với thời cơ và thách thức đan xen. Và báo chí cách mạng đứng trước những thay đổi có tính bước ngoặt, đột phá.

Những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp chiến lược mà toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị đang quyết tâm thực hiện để đưa đất nước vững vàng đi lên trong kỷ nguyên mới chính là đề tài, mục tiêu, nhiệm vụ của các cơ quan báo chí và đội ngũ những người làm báo.

Bối cảnh và mục tiêu đó, đòi hỏi mỗi cơ quan báo chí và những người làm báo trong cả nước, trước hết, cần đổi mới tư duy, nhận thức và hành động thực tiễn để báo chí cách mạng hơn, chuyên nghiệp hơn, hiện đại hơn, nhân văn hơn, xứng đáng với truyền thống vẻ vang 100 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của báo chí cách mạng Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, rèn luyện; được Đảng, Nhà nước quan tâm, lãnh đạo, dìu dắt, cổ vũ; được nhân dân tin yêu, giúp đỡ, đồng hành.

Theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Đảng và Nhà nước ta luôn xác định: Báo chí cách mạng Việt Nam là một bộ phận khăng khít, không thể tách rời trong toàn bộ công tác tư tưởng, văn hóa của Đảng, của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Báo chí ta lấy lợi ích quốc gia, dân tộc, hạnh phúc, ấm no của Nhân dân làm mục tiêu tối thượng, tất cả vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Mọi cuộc cách mạng đều bắt đầu từ việc thay đổi phương thức sản xuất, lực lượng lao động, năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc. Thách thức về chuyển đổi số tạo ra sức ép rất lớn, thậm chí gay gắt cho báo chí. Giá trị báo chí truyền thống vẫn cần được nuôi dưỡng, phát huy, tiếp lửa bên cạnh những phương thức và nền tảng chuyển tải thông tin hiện đại.

Trí tuệ nhận tạo không thay thế được bản lĩnh, cốt cách, tâm hồn, sự dấn thân vì cộng đồng của báo chí. Công nghệ đem lại cho báo chí hơi thở mới, diện mạo mới, cách thức tác nghiệp mới, nhưng không thể thay thế tư duy, cá tính hóa, phong cách hóa, vì con người, cho con người và cộng đồng.

Kỷ nguyên mới, thời kỳ cách mạng mới cần phương thức thông tin, tri thức, tư duy mới, tiên tiến, nhân văn, mà báo chí cách mạng phải đảm đương. Công chúng báo chí không chỉ cần cung cấp thông tin nhanh nhạy, hấp dẫn mà còn cần tính chính xác, tính nhân văn, sự kiểm chứng, tính định hướng, sự phân tích, bình luận, đưa ra giải pháp mang tính xây dựng và dự báo đa chiều.

"Tư duy cũ để cơ quan báo chí tồn tại lâu nay, cần thiết phải thay đổi để tạo động lực phát triển mới. Các nền tảng công nghệ và cách mạng chuyển đổi số sẽ tạo thay đổi căn bản phương thức tác nghiệp của báo chí. Mỗi chuyển động quốc tế đều gắn kết hữu cơ với đời sống trong nước, khi không gian mạng là vô hạn, quốc gia gắn liền với khu vực và thế giới, trong sự hội nhập liên kết, bản sắc, cái riêng, độc đáo là những giá trị cần có trong cộng đồng nhân loại.

Báo chí thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách, nhưng cũng cần dũng cảm, trách nhiệm phản biện, trao đổi để hướng tới chân lý và những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc; hướng tới Chân, Thiện, Mỹ; đấu tranh kiên quyết với cái xấu, sự suy thoái, biểu hiện tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Thực tiễn sinh động đó, đòi hỏi mỗi nhà báo, mỗi tòa soạn, mỗi cấp hội địa phương hay Trung ương đều phải thay đổi và hoàn thiện mình", ông Nguyễn Trọng Nghĩa đặt vấn đề cho tương lai.

Khẳng định hành trình 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đã ghi dấu những nỗ lực, thành tựu, bài học và những thử thách, thăng trầm, khát vọng đi tới, ông Nguyễn Trọng Nghĩa tin tưởng Báo chí Cách mạng Việt Nam sẽ bước vào hành trình 100 năm tiếp theo với những khát vọng, quyết tâm, nỗ lực lớn lao để hoàn thành xuất sắc vai trò, sứ mệnh mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó, góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, vì một Việt Nam "hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội", sánh vai với các cường quốc năm châu, như tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và khát vọng cháy bỏng của toàn dân tộc.

Mạnh Quốc - Hữu Thắng