Truy tố nhà sáng lập Đậu phộng Tân Tân vì không chấp hành bản án và trốn thuế
Cuộc chiến cổ đông tại thương hiệu đậu phộng Tân Tân nổi tiếng một thời đã diễn ra từ năm 2011, trong bối cảnh công ty thua lỗ, ngân hàng đã siết nợ phần lớn tài sản.
Ngày 20/6/2024, Cơ quan CSĐT Công an TP Dĩ An (tỉnh Bình Dương) đã có kết luận điều tra với vụ án “Không chấp hành án” và “Trốn thuế” xảy ra tại CTCP Tân Tân - công ty chế biến đậu phộng nổi tiếng từ hàng chục năm trước tại Việt Nam.
Ông Trần Quốc Tân - nhà sáng lập thương hiệu, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc công ty - bị cáo buộc trốn thuế và không chấp hành bản án dân sự.
Cáo trạng Viện kiểm sát nhân dân TP Dĩ An vừa ban hành đã truy tố ông Tân về tội Không chấp hành bản án và Trốn thuế theo Điều 380, Điều 200 Bộ luật Hình sự.
DIỄN BIẾN VỤ VIỆC
Thời hoàng kim, công ty có hơn 140 nhà phân phối, hơn 40.000 điểm bán lẻ ở hầu hết các siêu thị và trung tâm thương mại, chiếm 80% thị phần trong cả nước. Doanh nghiệp cũng xuất khẩu thành công đến Mỹ, Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga, Thụy Điển, Đài Loan, Hong Kong...
CTCP Tân Tân thành lập tại phường Bình An, TP Dĩ An, gồm 3 cổ đông góp vốn là người cùng gia đình gồm: ông Trần Quốc Tân (80% vốn điều lệ), bà Châu Ngọc Phụng (vợ ông Tân, 10%) và ông Trần Quốc Tuấn (em ông Tân, 10%).
Ông Tân là Tổng Giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật, bà Phụng, ông Tuấn cùng là Phó TGĐ.
Giữa 2011, ông Tân chuyển nhượng cho bà Nguyễn Thị Thanh (SN 1962, ngụ quận 10, TP HCM) 3.666.666 CP với giá 11 tỷ đồng (tương đương 45,83% CP). Công ty cấp giấy chứng nhận sở hữu cổ phần cho bà Thanh, không ghi vào sổ cổ đông. Bà Thanh yêu cầu triệu tập cuộc họp cổ đông nhưng không được.
Năm 2012, bà Thanh khởi kiện yêu cầu tòa công nhận hợp đồng chuyển nhượng cổ phần để được ghi tên vào sổ cổ đông và thực hiện các quyền của cổ đông.
Năm 2012 và 2013, Tòa Dĩ An và Bình Dương lần lượt xử sơ và phúc thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Thanh: Công nhận hợp đồng chuyển nhượng cổ phần; bà Thanh được ghi tên vào sổ cổ đông và được đăng ký cổ đông với cơ quan chức năng.
Từ 2012, dù đã hết nhiệm kỳ nhưng HĐQT cũ không tổ chức họp đại hội bầu HĐQT mới. Bà Thanh 4 lần gửi văn bản yêu cầu triệu tập cuộc họp đại hội cổ đông bầu lại HĐQT. Tính đến 2014, công ty Tân Tân phải thi hành 31 bản án với số tiền 19,5 tỷ đồng và các khoản nợ khác với tổng dư nợ khoảng 300 tỷ đồng; lớn gấp nhiều lần vốn chủ sở hữu. Vì vậy, bà Thanh yêu cầu cung cấp báo cáo tài chính DN từ 2011 - 2015; yêu cầu kiểm toán bắt buộc để xác định rõ tình trạng thua lỗ và trách nhiệm của HĐQT cũ dẫn đến Cty thua lỗ.
Tuy nhiên, các yêu cầu này không được đáp ứng. Cuối 2015, bà Thanh tiếp tục khởi kiện yêu cầu triệu tập HĐQT, yêu cầu ông Tân bàn giao sổ sách, hợp đồng, chứng từ kế toán để kiểm toán bắt buộc.
Tòa án sau đó phán quyết buộc HĐQT phải triệu tập họp bất thường đại hội cổ đông để bầu HĐQT mới; cho bà Thanh xem xét, trích lục sổ biên bản, nghị quyết, báo cáo tài chính của Cty.
Bản án có hiệu lực nhưng HĐQT cũ không chấp hành. Cơ quan thi hành án có văn bản đề nghị công an khởi tố ông Tân, bà Phụng, ông Tuấn về tội “Không chấp hành án”. Đồng thời bà Thanh có đơn tố ông Tân về hành vi “Trốn thuế”. Tháng 12/2022, công an khởi tố vụ án “Không chấp hành án” và “Trốn thuế”.
Mãi tới đầu năm 2024, bà Thanh mới triệu tập được cuộc họp đại hội cổ đông bầu HĐQT mới của Tân Tân.
Báo cáo của HĐQT CTCP Tân Tân tại ĐHCĐ thường niên 2024 cho biết, tại cuộc họp HĐQT ngày 28/5/2022, ông Lê Hồng Phương được bầu làm Chủ tịch HĐQT và bổ nhiệm làm Giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật. Ông Trần Quốc Tân bị miễn nhiệm chức Giám đốc – Người đại diện theo pháp luật.
Ngày 11/1/2024, CTCP Tân Tân được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới.
CTCP Tân Tân đã yêu cầu ông Trần Quốc Tân bàn giao công việc, hồ sơ, sổ sách, tài liệu, tài sản, công nợ… cho người quản lý mới nhưng ông Tân và ban lãnh đạo cũ (ông Tuấn và bà Phụng) không bàn giao. Chủ tịch mới – ông Lê Hồng Phương – khi đến trụ sở của công ty đều bị ngăn cản, không cho vào.
Toàn bộ khuôn viên trụ sở chính đã bị chiếm giữ, quản lý trái pháp luật bởi Công ty THNN MTV Thương mại – Sản xuất – Trồng trọt Tân Tân do ông Trần Quốc Gia Phước (con trai của ông Trần Quốc Tân) làm chủ sở hữu.
Báo cáo HĐQT cho biết, công ty đang nợ thuế tính đến ngày 31/1/2024 là gần 62 tỷ đồng, nợ bảo hiểm xã hội tính đến tháng 3/2024 là 6,2 tỷ đồng. Công ty còn nợ các chủ nợ theo hơn 50 bản án đã có hiệu lực pháp lực chưa được giải quyết, trong đó công ty đã bị Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam khởi kiện, thu giữ mất 2/5 tài sản và bị Vietcombank khởi kiện để thu giữ phần tài sản còn lại.
THÔNG TIN KẾT LUẬN 2 VỤ ÁN
Trong vụ án “Trốn thuế”, kết luận điều tra ngày 20/6/2024 xác định, Cty Tân Tân làm ăn thua lỗ nên ngưng hoạt động từ 2013. Năm 2015, ông Tân cho Cty TNHH MTV Thương mại - Sản xuất - Trồng trọt Tân Tân (Tân Tân 2, do ông Trần Quốc Gia Phước (là con trai ông Tân, bà Phụng) làm người đại diện, thuê một phần nhà xưởng của Cty Tân Tân với giá 100 triệu đồng/tháng; sau đó giảm còn 70 triệu đồng/tháng; thời hạn thuê đến 2030.
Năm 2015, Cty Tân Tân nợ thuế nên bị cơ quan thuế cưỡng chế bằng biện pháp thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng. Cty có văn bản và được tháo gỡ bằng cách cho sử dụng hóa đơn bán lẻ nộp 30% thuế trên doanh thu bán hàng.
Từ tháng 7/2015 - 11/2022 Cty Tân Tân cho Cty Tân Tân 2 thuê nhà xưởng thu về 8,6 tỷ đồng nhưng không xuất hóa đơn, báo cáo thuế; nhằm trốn thuế với số tiền gần 1,5 tỷ đồng.
Theo CQĐT, việc cho thuê nhà, xưởng và kho do một mình ông Tân thực hiện, không thông qua HĐQT hay thủ quỹ, kế toán. Các thành viên HĐQT không biết và cũng không được chia cổ phần từ doanh thu cho thuê; nên chỉ mình ông Tân phạm tội “Trốn thuế”.
Trong vụ án “Không chấp hành án”, CQĐT khởi tố ông Tân và ông Tuấn. Với bà Phụng, KLĐT cho rằng không tham gia điều hành, hoạt động kinh doanh của Cty, đồng thời năm 2017 đã bị bán đấu giá 9,77% cổ phần (còn lại 0,23%), nên không phạm tội.
Phân tích rõ hơn về động cơ của ông Tân, quá trình điều tra, Công an TP Dĩ An xác định, vợ chồng ông này và em trai có đủ điều kiện để thực hiện bản án, nhưng nếu thực hiện sẽ phải bầu lại thành viên HĐQT. Khi đó, bà Thanh chiếm giữ 45,83% cổ phần sẽ là người lãnh đạo doanh nghiệp chứ không phải là ông Tân.