TTCP: ACB, MB sử dụng tiền trái phiếu sai mục đích
Theo TTCP, ACB, MB đã sử dụng hàng nghìn tỷ đồng thu được từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp không đúng mục đích nêu tại phương án phát hành.
Ngày 17/10, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách pháp luật trong phát hành và sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ.
Theo số liệu và báo cáo của các tổ chức phát hành, trong giai đoạn 01/01/2015- 30/6/2023, có 5 ngân hàng thương mại phát hành thành công 386 mã trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản bảo đảml kỳ hạn từ 1-10 năm,
Tổng giá trị phát hành là 255.142,86 tỷ đồng, mục đích phát hành để tăng quy mô vốn của tổ chức tín dụng (TCTD), bổ sung vốn cấp 2 và vốn khác phục vụ khách hàng, phục vụ nhu cầu cấp tín dụng của các TCTD.
Đến thời điểm 30/6/2023, tại 5 TCTD còn 173 mã TPDN đang lưu hành với tổng giá trị 97.828,6 tỷ đồng; TTCP kiểm tra 85 mã trái phiếu tại 5 TCTD trong phạm vi cuộc thanh tra.
Ảnh minh họa
Qua kiểm tra cho thấy, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) khi công bố thông tin (CBTT) trước các đợt phát hành TPDN trong thời gian từ năm 2021 đến ngày 30/6/2023, nội dung các bản CBTT - mục "Kế hoạch sử dụng tiền thu được từ đợt phát hành" không nêu rõ thời gian giải ngân nguồn vốn từ phát hành TPDN theo mẫu được quy định.
Về sử dụng nguồn tiền, theo số liệu báo cáo, ACB sử dụng tiền thu được từ phát hành trái phiếu mã TPACB2018/10Y (2.200 tỷ đồng) và trái phiếu mã ACB.2019.04 (1.500 tỷ đồng) để cho vay trung dài hạn và ngắn hạn (trong 2 ngày 20/12/2018 và 21/12/2018, ACB đã giải ngân cho vay tổng số tiền 2.666,59 tỷ đồng, cho vay trung hạn là 276,55 tỷ đồng; cho vay ngắn hạn là 2.388,04 tỷ đồng), trong khi tại phương án phát hành được HĐQT ACB thông qua, mục đích phát hành các trái phiếu là để "phục vụ nhu cầu cấp tín dụng trung dài hạn".
Tại MB, ngân hàng này sử dụng tiền thu được từ 11 mã trái phiếu phát hành năm 2022 với tổng giá trị phát hành 1.920 tỷ đồng để thực hiện cho vay mà không thực hiện đầu tư theo mục đích phát hành nêu tại các bản CBTT trước phát hành "để bổ sung vốn cấp 2 dài hạn theo quy định của NHNN, phục vụ nhu cầu cấp tín dụng, đầu tư cũng như tăng quy mô vốn hoạt động của Ngân hàng nhằm đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh doanh năm 2022 và các năm tiếp theo, phù hợp với quy định pháp luật tổ chức tín dụng".
Cũng theo TTCP, ACB, MB, VIB,... "không thực hiện trách nhiệm quản lý vốn từ phát hành TPDN theo quy định".
Kết quả kiểm toán cho thấy, các ngân hàng không thể phân định chính xác số liệu về việc sử dụng nguồn tiền thu được từ trái phiếu riêng lẻ cho từng khoản vay, từng khách hàng cụ thể do toàn bộ tiền thu được từ phát hành TPDN không theo dõi riêng mà hòa chung vào nguồn vốn kinh doanh chung của TCTD để từ đó giải ngân cho cá nhân, tổ chức vay vốn trong khi các hoạt động kinh doanh của TCTD diễn ra liên tục và đan xen nên các TCTD không theo dõi riêng, cụ thể (đích danh) từng khách hàng vay vốn từ nguồn tiền thu được từ phát hành TPDN.
Về công bố thông tin, ACB bị xác định không đúng thời hạn CBTT trước phát hành một số mã trái phiếu; CBTT không đúng thời hạn về kết quả phát hành một số mã trái phiếu; không đúng thời hạn CBTT định kỳ về Báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm và năm; không đúng thời hạn CBTT định kỳ Báo cáo tình hình thanh toán lãi, gốc trái phiếu 06 tháng đầu năm và năm; không đúng thời hạn CBTT về kết quả mua lại trái phiếu trước hạn đối với một số mã trái phiếu;...
VIB và MB cũng bị xác định không đúng thời hạn CBTT định kỳ Báo cáo tình hình sử dụng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu 06 tháng đầu năm và năm;..
Từ kết quả thanh tra và các nội dung kết luận, TTCP yêu cầu các tổ chức phát hành chấm dứt các hành vi vi phạm về phát hành và sử dụng nguồn vốn từ TPDN đã phát hiện qua thanh tra, khần trương rà soát, khắc phục các tồn tại, khuyết điểm và hậu quả (nếu có),...
TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo NHNN tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc phát hành, sử dụng và đầu tư TPDN; theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền định kỳ hoặc thường xuyên giám sát, kiểm tra, hướng dẫn các TCTD thực hiện đúng quy định của pháp luật và quy định nội bộ liên quan đến nhận và quản lý các tài sản bảo đảm trong đầu tư TPDN, đảm bảo an toàn hoạt động các TCTD.
NHNN chỉ đạo các TCTD có biện pháp khắc phục các tồn tại đã được nêu tại Kết luận thanh tra; xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.
PV