Tuyến cao tốc gần 77.000 tỷ đồng mà "đại gia phố núi" vang bóng một thời xin đầu tư có diễn biến mới
Tỉnh Gia Lai cho biết ngân sách địa phương chưa đủ khả năng bố trí vốn tham gia cao tốc Bắc - Nam phía Tây, trừ trường hợp Trung ương giao nhiệm vụ và bố trí nguồn vốn để tỉnh cùng thực hiện với nhà đầu tư.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Tự Công Hoàng vừa ký văn bản gửi Bộ Xây dựng xin ý kiến đầu tư xây dựng cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Pleiku - Buôn Ma Thuật - Gia Nghĩa.
Tuyến cao tốc có chiều dài khoảng 257 km, đi qua ba tỉnh Tây Nguyên: Gia Lai (gần 57 km), Đắk Lắk (hơn 125 km) và Lâm Đồng (gần 75 km).
Tổng mức đầu tư dự kiến gần 77.000 tỷ đồng theo hình thức đối tác công tư (PPP), trong đó nhà đầu tư huy động 30%, ngân sách Nhà nước hỗ trợ 70%. Hiện CTCP Tập đoàn Đức Long Gia Lai đã đề xuất phương án tham gia đầu tư dự án.
Đối với 56,7 km đi qua địa bàn Gia Lai, suất đầu tư ước tính khoảng 17.000 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án dự kiến là 4 năm; nếu tỉnh tham gia cùng nhà đầu tư thì trung bình mỗi năm tỉnh phải cân đối khoảng 3.000 tỷ đồng từ ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, hiện nay tỉnh đang tập trung nguồn lực cho các dự án trọng điểm khác như cao tốc Pleiku – Quy Nhơn và nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không Phù Cát.
Vì vậy, ngân sách địa phương chưa đủ khả năng bố trí vốn tham gia, trừ trường hợp Trung ương giao nhiệm vụ và bố trí nguồn vốn để tỉnh Gia Lai cùng thực hiện với nhà đầu tư.
UBND tỉnh Gia Lai nhấn mạnh dự án phù hợp với định hướng phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn 2045 theo Nghị quyết của Bộ Chính trị, đồng thời bám sát Quy hoạch mạng lưới giao thông vùng đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt.
Khi hoàn thành, tuyến cao tốc sẽ tạo trục kết nối chiến lược, tăng tính liên thông nội vùng Tây Nguyên và mở rộng liên kết với duyên hải miền Trung, Nam Bộ, Tây Nam Bộ và các nước Lào – Campuchia.
Dự án cũng được kỳ vọng tạo hiệu ứng lan tỏa khi đồng bộ với các tuyến đang triển khai như Quy Nhơn – Pleiku, Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, Gia Nghĩa – Chơn Thành, qua đó mở ra không gian phát triển mới, thúc đẩy giao thương, du lịch và thu hút đầu tư cho toàn vùng.
Đoạn cao tốc Pleiku - Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa dài khoảng 257 km.
Trước đó, tháng 5/2024, Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) đã có công văn gửi UBND hai tỉnh Đắk Lắk (cũ) và Gia Lai (cũ) về việc nghiên cứu đầu tư tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Tây qua địa bàn.
Theo quyết định của Thủ tướng phê duyệt, tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Tây đi qua các tỉnh Kon Tum – Gia Lai – Đắk Lắk – Đắk Nông, gồm ba đoạn chính: Ngọc Hồi – Pleiku (90 km), Pleiku – Buôn Ma Thuột (160 km) và Buôn Ma Thuột – Gia Nghĩa (105 km). Cả 3 đều được quy hoạch quy mô 6 làn xe và định hướng đầu tư trước năm 2030.
Theo Bộ Xây dựng, việc sớm đầu tư các đoạn Ngọc Hồi – Pleiku, Pleiku – Buôn Ma Thuột và Buôn Ma Thuột – Gia Nghĩa trong giai đoạn 2021 – 2030 là cần thiết, nhằm kết nối đồng bộ với các tuyến cao tốc đang được triển khai như Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột và Gia Nghĩa – Chơn Thành, tạo liên kết vùng Tây Nguyên – Duyên hải miền Trung – Đông Nam Bộ.
Đức Long Gia Lai là doanh nghiệp đa ngành, hoạt động trong các lĩnh vực bất động sản, chế biến gỗ, năng lượng và linh kiện điện tử. Giai đoạn 2016 – 2018 được xem là thời kỳ hoàng kim, khi doanh thu công ty đạt 2.000 – 3.000 tỷ đồng mỗi năm.
Tuy nhiên, từ năm 2020, kết quả kinh doanh suy giảm do nợ vay lớn bào mòn lợi nhuận. Doanh nghiệp nhiều lần bị kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục, cổ phiếu bị HoSE đưa vào diện cảnh báo.
Đáng chú ý, việc Đức Long Gia Lai đề xuất phương án đầu tư dự án xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Tây diễn ra trong bối cảnh doanh nghiệp gánh khoản lỗ lũy kế hơn 2.400 tỷ đồng và tổng nợ phải trả hơn 3.700 tỷ đồng (tại thời điểm 30/6/2025).
Đây là những nguyên nhân khiến kiểm toán viên đưa ra lưu ý liên quan đến khả năng hoạt động liên tục của Đức Long Gia Lai.
Lãnh đạo Đức Long Gia Lai cho biết, công ty đang triển khai loạt giải pháp như: Tái cấu trúc doanh nghiệp, đàm phán giãn nợ và trả nợ với ngân hàng cùng các chủ nợ, đồng thời mở rộng đầu tư, tìm kiếm đối tác để cải thiện tình hình tài chính trong thời gian tới.
Ngoài ra, Đức Long Gia Lai còn đối mặt rủi ro lớn từ hoạt động cho vay tài chính. Doanh nghiệp đã đem hơn 2.000 tỷ đồng cho vay, nhưng phải trích lập dự phòng tới 929 tỷ đồng. Khoản cho vay lớn nhất là gần 800 tỷ đồng dành cho CTCP Trồng rừng và Cây công nghiệp ĐLGL, trong đó riêng dự phòng đã chiếm tới 711 tỷ đồng.
Tú An