Tỷ lệ đầu cơ bất động sản cao, người dân tích lũy 26 năm mới mua được nhà
TS. Cấn Văn Lực cho rằng, thị trường bất động sản còn có hiện tượng gom hàng, thổi giá. Tỷ lệ đầu cơ cao khi 80% giao dịch diễn ra khi người mua mới sở hữu bất động sản trong vòng một năm.
Tại Hội thảo “Thị trường bất động sản Việt Nam: Nhận diện những vấn đề bất cập và giải pháp” diễn ra chiều 16/10, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng, thị trường đang dần phục hồi nhưng vẫn tồn tại nhiều rủi ro cần được kiểm soát thận trọng.
Theo ông Lực, tín dụng đầu tư vào lĩnh vực bất động sản thời gian qua đã tăng khoảng 20%, trong khi cho vay mua nhà để ở, xây dựng nhà xưởng hay mặt bằng sản xuất cũng tăng mạnh. Dòng vốn này góp phần thúc đẩy tăng trưởng, song đồng thời khiến tỷ trọng cho vay bất động sản cao hơn mặt bằng chung, tiềm ẩn rủi ro nếu thị trường đảo chiều.
“Khi môi trường ổn định thì không sao nhưng nếu lãi suất hoặc thanh khoản thay đổi, các doanh nghiệp đầu tư dàn trải sẽ đối mặt với khó khăn lớn", ông Lực cảnh báo.
Theo ông, thị trường đang đối mặt với năm vấn đề chính. Cụ thể, thứ nhất, giá nhà đất tăng quá nhanh so với thu nhập của người dân. Trung bình, một người Việt phải mất hơn 26 năm tích lũy mới mua được nhà, cao gấp đôi so với mức bình quân thế giới.
Thứ hai, cung - cầu lệch pha nghiêm trọng, trong đó 63% dự án thuộc phân khúc cao cấp, dự án thuộc phân khúc bình dân và trung cấp lại thiếu hụt. Thứ ba, bất động sản du lịch nghỉ dưỡng vẫn rất khó khăn, lượng hấp thụ thấp dù du lịch quốc tế phục hồi.
Thứ tư, ứng dụng công nghệ trong xây dựng, quản lý và phát triển dự án còn yếu, khiến chi phí cao và tiến độ chậm. Cuối cùng, chi phí đầu vào tăng mạnh, trong khi năng lực quản trị dự án của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế.
TS. Cấn Văn Lực cũng chỉ ra hiện tượng gom hàng, thổi giá vẫn diễn ra phổ biến. Tỷ lệ đầu cơ cao khi 80% giao dịch được sang tay trong vòng một năm, trong khi ở các nước phát triển là từ ba đến năm năm.
Về chính sách, ông đề nghị cần nghiên cứu lộ trình áp thuế với người sở hữu căn nhà thứ 2, thứ 3 để hạn chế đầu cơ, đồng thời xem xét linh hoạt tỷ lệ cho vay. Thay vì siết quá chặt như hiện nay, có thể cho phép vay đến 70 - 80% trị giá tài sản nếu việc định giá minh bạch và sát thực tế.
Ông Lê Đình Chung - thành viên Tổ công tác nghiên cứu thị trường VARS nhận định, hệ thống thông tin dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản hiện nay chưa đầy đủ, thống nhất và cập nhật kịp thời.
Cụ thể, chưa có hệ thống dữ liệu về giá. Dữ liệu về quy hoạch, thông tin dự án đủ điều kiện mở bán nhà ở hình thành trong tương lai... chưa được công khai đầy đủ và dễ tiếp cận. Doanh nghiệp bất động sản chưa thực hiện yêu cầu công khai đầy đủ, trung thực và chính xác các thông tin về dự án bất động sản. Đồng thời, chưa có cơ sở pháp lý và quy định cụ thể về quyền hạn, trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc công bố các thông tin khác.
Ông cho rằng, những điều trên khiến thị trường bất động sản thiếu minh bạch, không chỉ tạo kẽ hở cho một số đối tượng đầu cơ, mà còn làm giá nhà tăng cao, vượt khả năng của người mua nhà.
Tâm Nguyên