Vinachem báo lỗ ròng bán niên 2023 hơn 435 tỷ đồng

Tại sự kiện tọa đàm về quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp diễn ra hôm 26/9 ở Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Tú- Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) cho biết, doanh nghiệp này đã trả khoản nợ gốc và lãi 340 triệu USD cho Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc (China Eximbank).

Đây là khoản nợ mà Vinachem đã vay để triển khai Dự án xây dựng nhà máy điện đạm Ninh Bình (Đạm Ninh Bình) vào năm 2008.

Dự án này do Vinachem làm chủ đầu tư, khởi công tháng 5/2008, có tổng mức đầu tư 667 triệu USD. Tuy nhiên, kể từ khi đi vào hoạt động (năm 2012) đến nay, đơn vị này liên tục thua lỗ. Đến năm 2021 và nửa đầu năm 2022, Đạm Ninh Bình đã hoạt động có lãi nhưng do khoản lỗ lũy kế lớn từ những năm trước, nên nhà máy vẫn chìm trong nợ.

Năm 2022, Vinachem đã đạt doanh thu hợp nhất 57.957 tỷ đồng, lợi nhuận 7.165 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ khi thành lập tập đoàn đến nay.  Tuy nhiên, kết quả kinh doanh trong nửa đầu năm 2023 của Vinachem tuột dốc đáng kể so với cùng kỳ năm trước.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất bán niên 2023 đã soát xét, tập đoàn báo doanh thu thuần gần 24.392 tỷ đồng, giảm 16,7% so với cùng kỳ năm trước. Doanh thu giảm nhưng giá vốn lại tăng từ mức 21.645 lên 22.048 tỷ đồng khiến lợi nhuận gộp giảm tới gần 69,4%, về 2.343 tỷ đồng.

Trong kỳ, các khoản chi phí như: tài chính, bán hàng, quản lý doanh nghiệp cũng được tiết giảm so với cùng kỳ năm trước nhưng không đáng kể.

Khấu trừ các khoản chi phí, Vinachem báo lỗ ròng 435 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước có lãi hơn 5.181 tỷ đồng; trong đó, lợi nhuận sau thuế công ty mẹ ở mức âm gần 432 tỷ đồng.

Tính đến ngày 30/6/2023, tổng tài sản của Vinachem đạt 53.732 tỷ đồng, giảm hơn 3.000 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm. Nợ phải trả được cải thiện từ 31.326 tỷ đồng thời điểm đầu năm về 29.748 tỷ đồng; chủ yếu là nợ ngắn hạn (27.750 tỷ đồng). 

Đáng chú ý, tại báo cáo kiểm toán bán niên 2023 đã soát xét, đơn vị kiểm toán có nhắc đến cơ sở đưa ra kết luận ngoại trừ.

Cụ thể, tại thời điểm 30/6/2023, một số dự án của Tập đoàn như: Dự án Khai thác và Chế biến muối mỏ tại huyện Nongbok, tỉnh Khammouan, nước CHDCND Lào (Dự án Muối mô Lao) hợp đồng với các bên liên quan đã dùng triển khai và đang thực hiện các thủ tục thanh lý; Dự án đầu tư Nhà máy Sản xuất Phân đạm từ than cảm công suất 560.000 tấn/năm, Dự án Xây dựng công trình nhà máy sản xuất phân bón Diamon Photphat (DAP) số 2 và Dự án Mở rộng nhà máy Phân đạm Hà Bắc đã tạm bàn giao đưa vào sử dụng nhưng đến nay chưa được quyết toán dự án hoàn thành nên có thể phát sinh các khoản công nợ với nhà thầu trong tương lai. Đồng thời, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Binh, Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem là các công ty con của Tập đoàn chua xử lý hết các tồn tại theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước và Bộ Công Thương. Ngoài ra, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem chưa thanh toán đầy đủ toàn bộ các khoản nợ vay và lãi vay đến hạn. 

Với các tài liệu được cung cấp, đơn vị kiểm toán không đánh giá được ảnh hưởng của các vấn đề nêu trên đến Báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ của Tập đoàn.

Ngoài ra, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam đang giải quyết tranh chấp giữa Tập đoàn với Công ty TNHH Đại chúng TTCL và Công ty TNHH TTCL Việt Nam liên quan đến hợp đồng EPC cái Dự án Khai thác và chế biến muối mỏ Lào. Hiện nay, đơn vị kiểm toán chưa nhận được phân quyết cuối cùng của cơ quan có thẩm quyền liên quan đến tranh chấp nêu trên, do đó không đánh giá được ảnh hưởng của các nghĩa vụ tài chính phát sinh tại tranh chấp nêu trên tới Báo cáo tài chính hợp nhất giữa của Tập đoàn.

Cũng tại thời điểm 30/6/2023, Báo cáo tài chính các Công ty con của Tập đoàn là Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem phản ánh Nợ ngắn hạn đã vượt quá Tài sản ngắn hạn, lỗ luỹ kế âm vốn chủ sở hữu; Công ty TNHH Hoá chất và Muối mỏ Việt Lào đang thực hiện các thủ tục chấm dứt các hợp đồng với nhà thầu thuộc Dự án Muối mỏ Việt Lào để tiến hành quyết toán, thanh lý các hợp đồng thuộc Dự án. Những sự kiện này cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục tại Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty Cổ phần DAP số 2 - Vinachem và Công ty TNHH Hoá chất và Muối mỏ Việt Lào.  

Bên cạnh đó, đơn vị kiểm toán là Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC cũng lưu ý người đọc về việc, khoản vay của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Ninh Binh đã quá hạn thanh toán (Trong đó số dư nợ gốc quá hạn là 273.000 triệu đồng, lãi quá hạn và lãi phạt chậm nộp phát sinh tương ứng là 1.346.830 triệu đồng). Khoản vay này Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cho Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình vay lại nhưng Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình chưa thanh toán toàn bộ các khoản nợ vay cho Tập đoàn Hóa chất Việt Nam. 

Phía kiểm toán cũng nhấn mạnh việc tại thời điểm 30/06/2023, nợ ngắn hạn của Công ty CP Phân đạm và Hoá chất Hà Bắc và Công ty CPPhân bón và Hóa chất Cần Thơ (các công ty con của Tập đoàn) đã vượt quả tài sản ngắn hạn, lỗ lũy kế tại Phân đạm và Hoá chất Hà Bắc âm vốn chủ sở hữu, tại Phân bón và Hoá chất Cần Thơ lỗ luỹ kế âm 61% vốn góp của chủ sở hữu. Điều này cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của 2 doanh nghiệp này.