Warren Buffett: Chứng khoán giờ như đánh bạc, nhà đầu tư thì ngày càng ‘trẻ trâu’, lợi nhuận đang lấn át đạo đức kinh doanh
"Hãy nhớ chỉ có nhà cái là thắng trong các canh bạc", Warren Buffett cảnh báo sau khi tích trữ kỷ lục 167,6 tỷ USD tiền mặt thay vì đem đi đầu tư.
"Với nhiều lý do, thị trường chứng khoán hiện nay trông giống canh bạc (casino) hơn so với thời tôi còn trẻ. Dù thị trường đã lớn hơn rất nhiều so với trước đây nhưng nhà đầu tư thời nay dễ bị chi phối cảm xúc và cũng không được đào tạo tốt như thời tôi còn đi học ở trường", Warren Buffett cho biết.
Theo Buffett, lợi ích đang lấn át đạo đức đầu tư trên thị trường chứng khoán và mọi người đang bị lôi kéo vào trò đỏ đen chỉ vì lợi ích của một số cá nhân, tổ chức.
Những lời chia sẻ của Buffett được viết trong bức thư ca ngợi cánh tay phải Charlie Munger, người đã qua đời vào năm 2023.
Trong suốt 75 năm sự nghiệp của mình, Munger cho biết chỉ có 2 loại người tham gia thị trường chứng khoán là nhà đầu tư (Investor) và nhà đầu cơ (Speculator).
Trong khi nhà đầu tư có tính kỷ luật, chăm chỉ và nghiên cứu kỹ trước khi đặt lệnh mua thì những nhà đầu cơ chỉ mải mê lướt sóng nhằm tìm kiếm lợi nhuận chênh lệch, vốn là điều Munger không ưa thích.
"Nhà đầu cơ rất thích đánh bạc và vấn đề là điều này gây nghiện. Một tỷ lệ nhất định nhà đầu cơ bị nghiện đánh bạc trên thị trường chứng khoán. Điều này thật điên rồ khi mọi thứ trở nên điên loạn. Nền văn minh con người sẽ tốt hơn nếu không có nó", Charlie Munger nói vào tháng 4/2022.
Tương tự như Munger, ông Buffett hiện đang lo sợ rằng quá nhiều nhà đầu tư mới hiện nay đang trở thành nhà đầu cơ, bị hấp dẫn bởi máu đỏ đen trên thị trường chứng khoán.
Những người này thay vì đọc các báo cáo của Ủy ban giám quản lý và giám sát thị trường chứng khoán Mỹ (SEC) để tìm cơ hội đầu tư lâu dài thì chỉ đơn giản đổ tiền vào các mã theo xu thế và kỳ vọng ai đó sẽ mua vào theo trong vài giờ hoặc vài tháng, đẩy giá lên và ăn chênh lệch.
Một số khác thì đầu tư theo đám đông như kiểu đánh bạc với kỳ vọng rằng sẽ không bỏ lỡ cơ hội làm giàu.
"Trò chơi hóa" chứng khoán
Theo Buffett, việc "Trò chơi hóa" (Gamification) các giao dịch khiến chúng trở nên quá dễ dàng là một phần nguyên nhân.
"Trò chơi đánh bạc trên thị trường chứng khoán giờ có thể thực hiện ở nhà hàng ngày, qua đó cám dỗ những nhà đầu tư non trẻ tham gia vào đó", Warren Buffett nhận định.
Nhà đầu tư từ Omaha này nhận định việc đặt lệnh mua bán quá dễ dàng trên thị trường thông qua trực tuyến khiến nhiều người dính bẫy đỏ đen trên thị trường, trở thành nhà đầu cơ chỉ biết lướt sóng ăn chênh lệch.
Thậm chí chính Chủ tịch Gary Gensler của SEC đã từng than thở rằng công nghệ khiến giao dịch chứng khoán dễ dàng hơn nhưng cũng khiến nhà đầu tư không được bảo vệ trước nhiều cám dỗ.
Hiện Buffett đang cực kỳ lo ngại việc "Trò chơi hóa" giao dịch chứng khoán sẽ làm gia tăng nạn đầu cơ và máu cờ bạc của nhà đầu tư, tạo nên những cuộc hoảng loạn thường xuyên hơn khi thị trường biến động.
"Tốc độ của viễn thông và sự kỳ diệu của ngành công nghệ có thể khiến thị trường thế giới tê liệt ngay lập tức...Những cuộc hoảng loạn diện rộng như vậy chưa xảy ra nhưng với đà này thì cuối cùng kiểu gì cũng sẽ diễn ra", Warren Buffett cảnh báo.
Chỉ có nhà cái thắng
Tỷ phú Buffett cảnh báo những nhà đầu cơ chơi chứng khoán như một dạng đánh bạc rằng chỉ có nhà cái là luôn thắng trong các ván bài đỏ đen.
"Một sự thật mà các nhà đầu tư không nên quên là các công ty môi giới muốn mọi người kiếm tiền để lấy được phần trăm hoa hồng, nhưng thứ khiến họ thu lời thực sự lại đến từ những dịch vụ phái sinh hào nhoáng", Buffett nói.
Những công ty môi giới chứng khoán ngày nay thường tung ra vô số những dịch vụ, ứng dụng hào nhoáng, dễ sử dụng để thu hút thêm nhà đầu tư mới. Tuy nhiên họ không làm điều đó vì lợi ích của khách hàng mà chỉ muốn kiếm thêm phí hoa hồng trên mỗi giao dịch.
Nói đơn giản là giao dịch càng nhiều thì công ty môi giới càng thu lời, kể cả khi nhà đầu tư sai lầm và thua lỗ.
Ở khía cạnh này, việc biến thị trường chứng khoán thành một canh bạc đỏ đen gây nghiện lại có lợi cho các công ty môi giới này.
Theo Buffett, trong thời kỳ mà nhà nhà-người người chơi chứng khoán thì bất cứ thứ gì ngu ngốc cũng có thể bị marketing thành điều gì đó hào nhoáng, hấp dẫn để nâng giá cổ phiếu hoặc thu hút nguồn vốn. Chúng không được thực hiện bởi động lực thị trường mà chỉ vì lợi ích của một nhóm nhỏ các công ty môi giới.
CEO của Berkshire cảnh báo các nhà đầu cơ ham trò đỏ đen rằng khi thị trường sụp đổ hoặc điều chỉnh, chẳng có ai hay công ty môi giới nào giúp đỡ đòi lại tiền cho họ. Tiền đã mất sẽ vào túi những người được hưởng lợi sau trò xui khiến đỏ đen.
"Thế rồi các chính trị gia vào cuộc muộn màng, những kẻ hưởng lợi giàu có thì thoát tội hoặc trốn đi trong khi những nhà đầu tư bình dân thì mất tiền, nghèo hơn với tâm lý thù hận. Tất cả những gì mọi người học được sau đó là lợi nhuận đang lấn át đạo đức đầu tư trên thị trường chứng khoán", Warren Buffett nói.
*Nguồn: Fortune