Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa hoàn tất kết luận điều tra và đề nghị truy tố 86 bị can trong vụ án liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng SCB và các đơn vị có liên quan.
Trong số này, bị can Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị đề nghị truy tố 3 tội đưa hối lộ, vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tham ô tài sản.
Theo kết luận điều tra, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (viết tắt là Ngân hàng SCB) đi vào hoạt động từ ngày 1/1/2012.
CQĐT xác định, dù không trực tiếp giữ chức vụ tại Ban quản trị, Ban điều hành Ngân hàng SCB, nhưng bà Trương Mỹ Lan và các cá nhân thân tín luôn nắm giữ từ 85% đến 91,5% tổng số cổ phần tại SCB. Do đó, Trương Mỹ Lan đã bố trí người thân tín của mình giữ các chức vụ chủ chốt, đã nắm quyền điều hành, chi phối, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của SCB.
Bà Trương Mỹ Lan đã biến SCB trở thành công cụ tài chính để bị can tổ chức huy động tiền gửi, chỉ đạo các đối tượng là lãnh đạo chủ chốt tại SCB và hệ sinh thái của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát do bà Lan làm chủ sử dụng hàng ngàn cá nhân, pháp nhân để lập hàng ngàn bộ hồ sơ "khống" đứng tên vay vốn Ngân hàng SCB.
Các pháp nhân cá nhân vay vốn do nhóm Vạn Thịnh Phát lập ra không phải là người có nhu cầu vay vốn thật hoặc phương án vay vốn khống vì tiền giải ngân không thực hiện đúng như phương án mà chỉ để phục vụ cho các mục đích của Trương Mỹ Lan.
Việc này nhằm để bà Trương Mỹ Lan sử dụng trái mục đích, chiếm đoạt tiền sử dụng cá nhân; đối phó, che giấu hành vi tội phạm của mình và đồng bọn. Tài sản đảm bảo đưa vào chỉ là phương thức thủ đoạn, vi phạm trình tự thủ tục đăng ký tài sản đảm bảo, về giá trị và tính pháp lý, vi phạm các quy định... nhằm hợp thức việc rút tiền của Ngân hàng SCB.
Kết quả điều tra xác định, trong thời gian từ ngày 1/1/2018 đến ngày 7/10/2022, bị can Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn rút tiền chiếm đoạt của Ngân hàng SCB, đến nay các khoản vay này còn nợ 545.039.379.476.224 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền chiếm đoạt này đều phục vụ cho mục đích cá nhân của Trương Mỹ Lan.
Về tội Tham ô tài sản đối với bị can Trương Mỹ Lan, Cơ quan điều tra cáo buộc về bản chất việc đưa tài sản bảo đảm vào SCB chỉ là phương thức, thủ đoạn phạm tội, có nhiều tài sản bảo đảm không có giá trị pháp lý, không đủ điều kiện để làm tài sản thế chấp nhưng vẫn được định giá, nâng khống giá trị, đưa vào thế chấp tại Ngân hàng SCB làm phương án vay.
Trong tổng số 1.284 khoản vay có 684 khoản vay chưa có thủ tục thế chấp khi giải ngân; nhiều khoản vay được giải ngân trước rồi mới hợp thức hồ sơ vay và tài sản đảm bảo. Bên cạnh đó, 201 khoản chưa có phê duyệt cho vay của cấp có thẩm quyền.
Các bị can tại Ngân hàng SCB đều đã khai nhận chỉ ký thủ tục hợp thức, không thực hiện thẩm định, đánh giá khoản vay theo quy định pháp luật và quy trình của Ngân hàng SCB về việc cho vay.
Do vậy, có đủ căn cứ xác định toàn bộ số tiền gốc hơn 415.666 tỷ đồng mà Trương Mỹ Lan và đồng phạm lập hồ sơ vay vốn hợp thức để rút ra khỏi Ngân hàng SCB. Đến nay, còn dư nợ không trả được là số tiền mà cựu chủ tịch Vạn Thịnh Phát đã chiếm đoạt của Ngân hàng SCB.
Do có khoản vay được đảm bảo hơn 111.570 tỷ đồng nên Cơ quan điều tra xác định Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt của SCB đoạt số tiền hơn 304.096 tỷ đồng. Ngoài ra, hành vi Tham ô tài sản của Lan còn gây thiệt hại số tiền 129.373 tỷ đồng là số tiến lãi phát sinh từ số tiền gốc chiếm đoạt nêu trên.
CQĐT cho rằng, hành vi phạm tội của bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm là nguyên nhân căn bản, cốt yếu dẫn đến việc Ngân hàng SCB đã hoàn toàn mất thanh khoản, dư nợ tín dụng rất lớn không có khả năng thu hồi và âm vốn chủ sở hữu.
Ngoài hành vi phạm tội trong việc thao túng, chi phối hoạt động để chiếm đoạt tiền của SCB, bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm còn có hành vi mua chuộc, đối phó, che giấu các cơ quan quản lý nhà nước. Bên cạnh đó còn có hành vi nhận hối lộ, làm trái công vụ của các cán bộ cơ quan quản lý nhà nước đã tiếp tay cho bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm thực hiện hành vi tội phạm.
Một trong số đó là bị can Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II - Ngân hàng Nhà nước (NHNN), bị đề nghị truy tố về tội nhận hối lộ.
