Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc vừa báo cáo các đại biểu Quốc hội một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Phiên họp thứ 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào ngày 18/3 tới đây. Báo cáo này đề cập đến một số vấn đề về công tác quản lý lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, tính đến cuối năm 2023, các doanh nghiệp bảo hiểm đã đầu tư trở lại nền kinh tế tổng số tiền ước đạt 762.580 tỷ đồng và chi trả quyền lợi bảo hiểm ước đạt 86.376 tỷ đồng. Tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm ước đạt 913.308 tỷ đồng, tăng 11,12% so với năm 2022.
Tuy nhiên, do phát triển nhanh, thời gian vừa qua, thị trường bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ đã phát sinh một số vấn đề về chất lượng hoạt động tư vấn, cũng như dịch vụ chăm sóc và giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho khách hàng; trong đó đáng chú ý là kênh phân phối qua ngân hàng (Bancassurance).
Bộ Tài chính nhấn mạnh, kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng giúp hoạt động khai thác bảo hiểm trở nên đa dạng, nhưng cũng tạo ra sự phức tạp hơn và cần phải nhìn nhận lại, chấn chỉnh để hoạt động đúng hướng, lành mạnh.
Thời gian qua, Bộ Tài chính đã tăng cường nhiều giải pháp để chấn chỉnh những mặt trái, sai lệch trong triển khai hoạt động khai thác các sản phẩm bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm nhân thọ nói chung và kênh bancassurance nói riêng.
Cụ thể, đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 10 trong 17 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong năm 2022, 2023.
Các doanh nghiệp được thanh tra có doanh thu phí bảo hiểm khai thác qua kênh bancassurance chiếm 96,83% tổng doanh thu phí khai thác qua kênh này của cả thị trường bảo hiểm nhân thọ.
Qua thanh tra đã phát hiện các hành vi vi phạm qua kênh bancassurance như sai phạm về ban hành quy trình, quy chế; sai phạm về việc tuân thủ biểu phí sản phẩm, đại lý bảo hiểm không tuân thủ quy định công ty và quy định pháp luật.
Cơ quan thanh tra của Bộ Tài chính đã kiến nghị xử lý về tài chính tổng số tiền là 21.000 tỷ đồng, trong đó loại ra khỏi chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021, năm 2022 với tổng số tiền là hơn 1.955 tỷ đồng. Cùng với đó, xử phạt vi phạm hành chính đối với 2 doanh nghiệp bảo hiểm, phạt tiền 310 triệu đồng.
Ngoài ra, cơ quan thanh tra đã đình chỉ hoạt động ký kết hợp đồng bảo hiểm mới khai thác qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có thời hạn; yêu cầu khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm.
Bộ trưởng Tài chính cho biết, trong năm 2024, Bộ đã có kế hoạch thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đó, bộ sẽ tiến hành thanh tra việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài với 2 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ (Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir, Công ty TNHH bảo hiểm Cathay Life Việt Nam).
Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế chính sách liên quan đến sản phẩm bảo hiểm, công khai, minh bạch thông tin về sản phẩm và doanh nghiệp bảo hiểm để người dân có thể dễ dàng tiếp cận thông tin khi tìm hiểu, lựa chọn cho mình sản phẩm bảo hiểm phù hợp.
Cơ quan quản lý đã và tiếp tục yêu cầu rà soát, tăng cường công tác thanh tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm và tiến hành xử lý nghiêm minh nếu phát hiện các trường hợp đại lý bảo hiểm sai phạm quy định pháp luật.
Năm 2023, Bộ Tài chính tiến hành thanh tra 10 doanh nghiệp bảo hiểm trong đó có các tên tuổi lớn như AIA, Dai-ichi, Manulife, Prudential, MB Ageas, Sun Life, BIDV Metlife…
Trong nửa đầu năm 2023, Bộ Tài chính hoàn thành thanh tra 4 doanh nghiệp bảo hiểm là: Prudential, MB Ageas, Sun Life, BIDV Metlife. Kết quả thanh tra cho thấy, việc bán bảo hiểm qua kênh đại lý là các ngân hàng còn nhiều sai phạm, đặc biệt là khâu tư vấn của nhân viên ngân hàng, nhân viên môi giới dẫn đến khách hàng không hiểu rõ về sản phẩm bảo hiểm,...
Bộ Tài chính yêu cầu 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ bổ sung hàng trăm tỷ đồng vào doanh thu để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Số tiền này do doanh nghiệp hạch toán chi phí chưa đúng quy định; trong đó: Prudential bổ sung 700 tỷ đồng, Sun Life bổ sung hơn 600 tỷ đồng, BIDV Metlife bổ sung 174 tỷ đồng và MB Ageas bổ sung 2,5 tỷ đồng.
