Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) vừa qua đã ban hành kết luận điều tra bổ sung vụ án Thao túng chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết.
Giúp đỡ vì mối quan hệ
Trong đó, cơ quan điều tra đề nghị truy tố 4 cựu lãnh đạo của Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) là ông Trần Đắc Sinh, cựu chủ tịch HĐQT; Lê Hải Trà, cựu ủy viên HĐQT, Phó tổng giám đốc thường trực, thành viên độc lập Hội đồng niêm yết; Trầm Tuấn Vũ, nguyên Phó tổng giám đốc, Phó Chủ tịch hội đồng niêm yết, Lê Thị Tuyết Hằng, Giám đốc phòng quản lý và thẩm định niêm yết, thành viên Hội đồng niêm yết.
Kết luận điều tra bổ sung chỉ ra rằng, ông Trần Đắc Sinh được bổ nhiệm Chủ tịch HoSE nhiệm kỳ 2015-2020. Ông Sinh chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của đơn vị, kiểm tra giám sát tổng giám đốc trong việc thực hiện các quyền và nhiệm vụ.
Sau khi nhận được hồ sơ đề nghị niêm yết của Công ty CP xây dựng FLC Faros (FLC Faros), ông Sinh biết báo cáo tài chính năm 2014, 2015 của công ty này không phù hợp vì phạm vi lưu ý lớn, “không đủ cơ sở để xác định số vốn đã thực góp” theo văn bản của Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và các tài liệu có trong hồ sơ đề nghị niêm yết.
Tuy nhiên, do có mối quan hệ với ông Trịnh Văn Quyết và Doãn Văn Phương (cựu Tổng giám đốc Tập đoàn FLC, đã bỏ trốn) và được hai ông này nhiều lần nhờ giúp đỡ nên ông Sinh đã chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện sớm niêm yết cổ phiếu của FLC Faros.
Mặc dù theo Quy chế hoạt động của HĐQT và Hội đồng niêm yết HoSE thì việc thẩm định chấp thuận niêm yết cổ phiếu đối với Faros không thuộc thẩm quyền của HĐQT, nhưng tháng 8/2016, khi công ty này chưa bổ sung đầy đủ hồ sơ theo quy định, ông Sinh đã chỉ đạo Văn phòng HĐQT làm văn bản thông báo yêu cầu Hội đồng niêm yết phải báo cáo kết quả thẩm định trong cuộc họp giao ban ngày 23/8/2016 để HĐQT quyết định.
Tại cuộc họp này, ông Trần Đắc Sinh đã cùng các thành viên trong HĐQT thống nhất chấp thuận niêm yết và ký, ban hành nghị quyết có nội dung: “Hồ sơ của Công ty Faros đủ các điều kiện niêm yết trên Sở và đã làm rõ được các nội dung lưu ý của UBCKNN, đề nghị TGĐ ban hành quyết định niêm yết đối với Công ty Faros theo đúng trình tự, thủ tục niêm yết tại Sở”.
Căn cứ ý kiến chấp thuận của các thành viên Hội đồng niêm yết và nghị quyết HĐQT, cuối cùng ông Trần Văn Dũng, Tổng giám đốc, Chủ tịch Hội đồng niêm yết đã ký ban hành quyết định chấp thuận đăng ký niêm yết cổ phiếu cho FLC Faros; vốn điều lệ 4.300 tỷ đồng, mã chứng khoán ROS.
Việc này giúp ông Trịnh Văn Quyết và đồng phạm được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống trên sàn chứng khoán, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 3.620 tỷ đồng của các nhà đầu tư. CQĐT cho rằng, hành vi của ông Sinh cấu thành tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Đối với ông Lê Hải Trà (khi đó là Ủy viên HĐQT, Phó TGĐ thường trực, thành viên độc lập Hội đồng niêm yết HoSE) đã có hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Cơ quan điều tra xác định bị can này có trình độ, kinh nghiệm trong quản lý nhà nước về chứng khoán. Ông Trà có nhiệm vụ trực tiếp nghiên cứu, thẩm định hồ sơ niêm yết để đưa ra ý kiến độc lập là chấp thuận hay không về việc đăng ký niêm yết trên HoSE.
Dù biết rõ báo cáo kiểm toán về tài chính của Faros có vi phạm bởi "chưa có căn cứ xác định số vốn thực góp". Trong quá trình thẩm định, ông Trà đã hai lần hội ý với các thành viên hội đồng niêm yết và đều thống nhất FLC Faros chưa đủ điều kiện, yêu cầu công ty phải giải trình.
Ngày 23/8/2016, Hội đồng niêm yết nhận được báo cáo giải trình của công ty. Thực tế, dù chưa có thời gian nghiên cứu nhưng trong cuộc họp trưa cùng ngày, ông Lê Hải Trà và các thành viên của hội đồng đã đồng ý với báo cáo này.
Ông Trà cùng các thành viên khác tiếp tục đồng ý chấp thuận niêm yết đối với cổ phiếu của Faros, dẫn đến hậu quả ông Quyết và đồng phạm được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống.
Tại CQĐT ông Sinh và ông Trà thừa nhận hành vi phạm tội và trình bày lý do giúp cựu Chủ tịch FLC là vì mối quan hệ quen biết và cũng muốn Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM có doanh thu từ thu phí niêm yết, phí giao dịch chứng khoán.
Cơ quan điều tra xác định hành vi của các bị can Sinh và Trà dẫn đến hậu quả Trịnh Văn Quyết được niêm yết 430 triệu cổ phiếu hình thành từ vốn góp khống trên sàn chứng khoán để lừa đảo chiếm đoạt hơn 3.600 tỷ đồng của nhà đầu tư.
Hai lần bị khiếu nại gây khó khăn cho doanh nghiệp
Liên quan đến vụ án, cơ quan điều tra cũng đề nghị truy tố ba cán bộ thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước gồm: Lê Công Điền (vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại chúng thuộc Ủy ban Chứng khoán nhà nước); Dương Văn Thanh (TGĐ Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam); Phạm Minh Trung (trưởng phòng đăng ký chứng khoán thuộc Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam). Ba người này bị đề nghị truy tố về tội "Công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán".
Cụ thể, ông Lê Công Điền khi thẩm định hồ sơ của FLC Faros đã phát hiện "không đủ cơ sở xác định vốn thực góp", các báo cáo kiểm toán không đúng quy định về kiểm toán vì không đủ cơ sở để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần.
Dù vậy ông Điền vẫn không kiểm tra, xử lý đối với kiểm toán, thu hồi báo cáo kiểm toán mà chỉ điền và ký vào văn bản chấp thuận hồ sơ đăng ký đại chúng đối với Faros, sau đó công bố trên phương tiện thông tin của UBCKNN.
Ông Điền khai rằng, do Faros là công ty lớn, ông Quyết lại "có nhiều mối quan hệ với lãnh đạo các cấp, có một công ty chuyên tư vấn pháp luật" nên lo sợ. Khi thẩm định, ông Điền đã yêu cầu cung cấp thêm bằng chứng nhưng 2 lần bị Faros khiếu nại là "làm vượt thẩm quyền, gây khó khăn cho doanh nghiệp". Do lo sợ bị ảnh hưởng đến công việc nên ông Điền "biết sai vẫn làm".
Ngoài các bị can trên, C01 xác định còn có sự thiếu trách nhiệm của ông Vũ Bằng, cựu Chủ tịch ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Lê Thị Thu Hằng, Vụ phó và Nguyễn Thị Thúy, chuyên viên Vụ giám sát Công ty đại chúng. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chưa có căn cứ xử lý hình sự nên kiến nghị xử lý về hành chính.
