Chất vấn Bộ trưởng về thuế khoán, đại biểu nói "không ngại nộp thuế, chỉ ngại cách tính"

Sáng 19/6, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Có 86 đại biểu đăng ký chất vấn.

Hộ kinh doanh không ngại nộp thuế, chỉ ngại cách tính thuế

Tham gia chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) nêu rõ Nghị quyết 68 đã đề ra một trong những giải pháp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết 198 đã quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 2026. Chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại. Nhiều đại biểu đề nghị xem xét hay lùi chính sách thuế này.

"Điều này cho thấy các hộ không ngại nộp thuế nhưng rất e ngại cách tính thuế, thủ tục nộp cho đúng. Bộ trưởng có kế hoạch và giải pháp để thực thi thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán để các hộ cảm thấy thuận lợi, hứng khởi trong việc nộp thuế?", đại biểu Cường chất vấn.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện hệ thống thuế của Việt Nam đã tiệm cận với các thông lệ quốc tế và được nhiều tổ chức quốc tế ghi nhận. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số vấn đề, đặc biệt là về tính minh bạch trong một số sắc thuế mà hiện nay chúng ta đang thu thủ công, trong đó có thuế khoán.

Theo ông Thắng, thuế khoán đang tạo ra rào cản lớn, gây thiếu minh bạch trong quản lý thuế, dễ bị lạm dụng và tạo ra sự bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh. Mặc dù hình thức này từng phù hợp trong một giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập và không còn phù hợp với yêu cầu phát triển.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội đã xác định rõ mục tiêu chấm dứt thuế khoán chậm nhất vào năm 2026. Đây là bước đi căn cơ, đúng đắn và cần thiết nhằm minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng trong chính sách thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy các hộ chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Ông Thắng cho biết, việc xóa bỏ thuế khoán chắc chắn sẽ tác động tới hàng triệu hộ kinh doanh. Do đó, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ các điều kiện về pháp lý và công nghệ để hỗ trợ thực hiện chính sách này một cách thuận lợi, hạn chế tối đa gánh nặng về thủ tục và chi phí cho người dân.

Cụ thể, rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật thuế. Bộ đang đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện; đồng thời đơn giản hóa sổ sách, chứng từ, hóa đơn để các hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi.

Thứ hai, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý thuế. Bộ triển khai áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, giúp thu đúng, thu đủ, đồng thời giảm thời gian, chi phí cho người nộp thuế. Đồng thời, cung cấp miễn phí các phần mềm hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử, kế toán, đặc biệt hỗ trợ các hộ kinh doanh còn khó khăn trong giai đoạn đầu.

Thứ ba, tăng cường truyền thông, đào tạo và tư vấn. Bộ phối hợp với các cơ quan báo chí để tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích và cách thực hiện các thủ tục thuế mới, tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn pháp lý, kế toán phù hợp với từng nhóm đối tượng.

Hơn 75.000 tỷ đồng thuế thu qua thương mại điện tử

Chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) hỏi: Hiện nay, công tác quản lý thuế đối với các hộ kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử không ít khó khăn. Thực tế xảy ra nhiều vụ việc tranh luận về thuế, việc này ảnh hưởng tới thu ngân sách và cạnh tranh không lành mạnh giữa các tiểu thương và trung tâm thương mại.

Vừa qua Quốc hội đã thông qua Luật số 56 sửa đổi 9 luật trong lĩnh vực tài chính và ngân sách Nhà trước, trong đó, có quy định về quản lý thuế đối với các hoạt động kinh doanh trên thương mại điện tử. Đại biểu hỏi về tình hình triển khai các quy định trên, các giải pháp căn cơ nhằm tăng cường quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử trong thời gian tới?

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, thời gian vừa qua, Bộ Tài chính đã triển khai quyết liệt về quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Các hộ kinh doanh có thuế ủy quyền cho các sàn thương mại điện tử lập hóa đơn điện tử. Đồng thời, Bộ đã kết hợp với các sàn trong và ngoài nước để truyền thông chính sách đến các đối tượng có liên quan.

Bộ Tài chính cũng ứng dụng chuyển đối số trong lĩnh vực thuế, thậm chí sử dụng cả AI.

Bước đầu đã đạt được nhiều kết quả, gồm chuẩn hóa 95% cơ sở dữ liệu dân cư, kết nối chia sẻ thông tin với ngân hàng, website thương mại điện tử, 158 nhà cung cấp nước ngoài kê khai nộp thuế, thu được 23.000 tỷ đồng tiền thuế, 106.000 hộ kinh doanh đã kê khai nộp thuế 1.200 tỷ đồng.

Thu thuế thương mại điện tử trong 5 tháng đầu năm đã đạt kết quả rất tốt, tăng trưởng 55% với trên 75.000 tỷ đồng.

Thời gian tới, ông Thắng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định để xác định rõ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, định danh tổ chức cá nhân có kinh doanh thương mại điện tử, nâng cấp cổng điện tử kê khai thuế, rà soát các cá nhân có phát sinh thu nhập từ thương mại điện tử.