Bộ GTVT vừa có công văn gửi các bộ liên quan xin ý kiến về phương án thí điểm thu phí sử dụng đường bộ cao tốc do nhà nước đầu tư trước khi trình Chính phủ.
Theo đó, Bộ GTVT đề xuất cho phép 9 tuyến đường bộ cao tốc do nhà nước đầu tư hoàn thành, đưa vào khai thác trước năm 2025 thực hiện thí điểm theo cơ chế phí.
Bên cạnh cao tốc TP.HCM - Trung Lương, 8 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 được đề xuất áp dụng cơ chế thí điểm, gồm: Cao Bồ - Mai Sơn; Mai Sơn - QL45; QL45 - Nghi Sơn; Nghi Sơn - Diễn Châu; Cam Lộ - La Sơn; Vĩnh Hảo - Phan Thiết; Phan Thiết - Dầu Giây; cầu Mỹ Thuận 2.
Thời gian thực hiện thí điểm được kiến nghị áp dụng cho đến khi quy định pháp luật về thu phí sử dụng đường cao tốc được Quốc hội thông qua.
Mức thu phí được xác định trên nguyên tắc phù hợp với khả năng chi trả của người dân; phù hợp với điều kiện khai thác, kinh tế - xã hội theo từng khu vực. Các tuyến cao tốc sẽ thu phí tự động không dừng, liên thông giữa các dự án do nhà nước đầu tư và các dự án PPP. Tiền thu được sau khi trừ chi phí tổ chức sẽ nộp trực tiếp vào ngân sách trung ương hoặc địa phương theo phương án đầu tư khai thác.
Các dự án cao tốc vốn đầu tư lớn, được đầu tư dưới hình thức nào cũng cần thu phí để hoàn vốn, tiếp tục đầu tư dự án khác.
Trước đây, cao tốc TP.HCM - Trung Lương đầu tư bằng vốn ngân sách đã được thu phí đường bộ. Khi có chủ trương không thu phí các dự án đường bộ đầu tư bằng ngân sách vào năm 2019, tuyến cao tốc này đã dừng thu. Tuy nhiên, lưu lượng phương tiện trên cao tốc TP.HCM - Trung Lương sau đó tăng đột biến, thường xuyên xảy ra ùn tắc và tai nạn giao thông. Vì vậy, một năm sau đó, Bộ Giao thông Vận tải đã kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thu phí trở lại.
Trước đó, Chính phủ chưa có cơ chế thu phí hoàn vốn tại các dự án đường sá do Nhà nước đầu tư. Các tuyến đường xây bằng vốn ngân sách thường được giao cho Cục Đường bộ quản lý và sẽ duy tu, bảo dưỡng bằng nguồn quỹ bảo trì đường bộ.
Theo lộ trình, Bộ Giao thông vận tải sẽ báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành cơ chế để thí điểm thu phí trên các tuyến đường này.
Vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng phương án thu hồi vốn với các dự án đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.
