Khách sạn Daewoo Hà Nội đã 'rơi' vào tay bà Trương Mỹ Lan như thế nào?

Trong phiên xét xử ngày 15/3, bà Trương Mỹ Lan đề nghị bán Khách sạn Daewoo và nhiều tài sản khác để khắc phục hậu quả trong vụ án Vạn Thịnh Phát. 

Bà Lan cho biết, CTCP Bông Sen của gia đình bà chiếm 93,6 % cổ phần tại Khách sạn Daewoo Hà Nội. Gia đình bà Lan có cổ phần chi phối tại CTCP Bông Sen, qua đó bà Lan gián tiếp sở hữu Khách sạn Daewoo Hà Nội.

Daewoo Hà Nội là một trong những khách sạn 5 sao nổi tiếng ở Hà Nội. Khách sạn này được xây dựng vào năm 1996, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cựu Chủ tịch Daewoo Kim Woo-choong. 

Khách sạn Daewoo Hà Nội nằm ở vị trí đắc địa, là điểm kết nối giữa trung tâm chính trị Ba Đình với khu hành chính, đô thị cực lớn phía Tây Hà Nội.

Daewoo Hà Nội với 411 phòng, nằm trong tổ hợp Trung tâm Thương mại Daeha (gồm khách sạn và tòa nhà văn phòng) với tổng diện tích gần 3ha. Tổ hợp này bao gồm 3 tòa nhà: Khách sạn Daewoo Hà Nội 5 sao, khu văn phòng Daeha Bussiness Center và khu căn hộ cho thuê Daeha Serviced Aparment bên cạnh hồ Thủ Lệ.

Đổi chủ từ người Hàn Quốc sang người Việt Nam

Daewoo Hà Nội từng được biết đến có ông chủ Hàn Quốc nhưng năm 2012, dư luận xôn xao về thương vụ thâu tóm bí ẩn Khách sạn Daewoo Hà Nội sau khi Tập đoàn Daewoo mẹ tại Hàn Quốc phá sản.

Thời điểm đó, chủ sở hữu Khách sạn Daewoo Hà Nội cũng như tổ hợp Trung tâm Thương mại Daeha là Công ty TNHH Daeha, có vốn điều lệ 43,61 triệu USD. Đây là công ty liên doanh được thành lập dựa trên sự hợp tác giữa hai đối tác Việt Nam (đại diện là Hanel - tên ngày nay là Công ty cổ phần Hanel) và Hàn Quốc (Daewoo).

Trong đó, Hanel nắm giữ 30% vốn (tương đương 13,083 triệu USD), còn Daewoo góp 30,527 triệu USD (chiếm 70% vốn điều lệ). Hanel góp vốn bằng quyền sử dụng đất, Daewoo góp tiền cho dự án.

Do Daewoo gặp khó khăn nên khách sạn phải mất rất nhiều thời gian mới đi vào hoạt động rồi lại lâm vào cảnh thua lỗ triền miên. Tới năm 2009, Công ty TNHH Daeha lỗ lũy kế hơn 3,167 triệu USD.

Đúng vào thời điểm khủng hoảng toàn cầu nổ ra, Daewoo gánh chịu khoản nợ khổng lồ và buộc phải bán bớt tài sản.

Khi đó, Hanel có vẻ không mặn mà với việc mua lại khách sạn từ đối tác nên Daewoo chuyển hướng muốn bán cho đối tác “đồng hương” Hàn Quốc là Lotte. Thời điểm đó, Daewoo thông báo sẽ bán toàn bộ 70% vốn tại liên doanh Daeha cho Lotte với giá 111 triệu USD. Thậm chí, có thông tin cả hai đã ký một biên bản ghi nhớ mà theo đó Lotte sẽ sở hữu 100% cổ phần của Daewoo tại Daeha để xây dựng kết hợp với khu lân cận tạo thành Lotte Town.

Bất ngờ xảy ra sau đó khi Hanel thực hiện “quyền ưu tiên” trong liên doanh, qua đó trở thành chủ sở hữu 100% khách sạn Daewoo Hà Nội, đồng thời khiến thương vụ Daewoo - Lotte đổ bể vào phút chót.

Tới tháng 4/2012, Daewoo Hàn Quốc chính thức thông báo: "Hanel đã đồng ý mua lại 70% cổ phần còn lại từ Daeha, chủ sở hữu, nhà điều hành khách sạn và công ty con địa phương của Daewoo E&C có trụ sở tại Việt Nam".

Giá trị thương vụ không được tiết lộ nhưng nhiều nguồn tin trong nước cho rằng Hanel phải chi 100 triệu USD để trở thành chủ nhân duy nhất của Daewoo. Còn một tờ báo Hàn Quốc khẳng định, giá trị sổ sách của Daewoo là 17,1 tỷ won. Số tiền Daewoo thu được từ việc bán khách sạn để cơ cấu lại nợ khoảng 60 triệu USD (tương đương 1.250 tỷ đồng).

"Về tay" Vạn Thịnh Phát

Sau khi giành quyền mua 70% vốn khách sạn Daewoo, Hanel gây bất ngờ khi nhanh chóng chuyển nhượng số cổ phần trên cho 2 công ty trong nước. Đáng nói, 2 công ty này đều không thanh toán một lần cho thượng vụ trên.

Hai ông chủ mới của Daewoo Hà Nội được hé lộ là CTCP Đầu tư và Khoáng sản Hợp Thành và CTCP Đầu tư Hợp Thành 1. Giá trị thương vụ không được tiết lộ nhưng tại thời điểm cuối năm 2012, Hợp Thành 1 và Hợp Thành lần lượt nợ Hanel 331 tỷ đồng và 181 tỷ đồng. Phải mất tới 2 năm, hai chủ Hợp Thành mới thanh toán hết thương vụ.

Đến năm 2015, khi 2 công ty trên thanh toán hết nợ cho Hanel cũng là lúc Daewoo Hà Nội một lần nữa đổi chủ. CTCP Bông Sen (tên giao dịch là Bông Sen Corp) - một công ty con của Tổng công ty Du lịch Sài Gòn TNHH MTV (Saigontourist) - công bố tại đại hội cổ đông năm 2015 rằng họ có kế hoạch đầu tư 3.650 tỷ đồng để sở hữu 51% vốn khách sạn Daewoo Hà Nội. Như vậy, tổ hợp khách sạn Daewoo được định giá lên tới gần 7.160 tỷ đồng.

Tới năm 2016, Bông Sen Corp cho biết công ty mới mua được 34,83% vốn. Từ đó tới nay, Bông Sen Corp không công khai tiến độ thương vụ này. Nhưng tại ngày 30/6/2019, Bông Sen Corp đang sở hữu 73,04% cổ phần của Hợp Thành 1, từ đó gián tiếp sở hữu 51,05% cổ phần của Công ty cổ phần Daeha (tiền thân là Công ty TNHH Daeha - chủ đầu tư khách sạn Daewoo).

Bông Sen Corp là một cái tên có tiếng trên thị trường bất động sản phía Nam khi sở hữu hàng loạt nhà hàng, khách sạn ở những khu vực “đất vàng” tại trung tâm TP.HCM như Khách sạn Bông Sen Sài Gòn (117-123 Đồng Khởi), Khách sạn Palace Saigon (56-66 Nguyễn Huệ), Khách sạn 2 sao Bông Sen Annex (61-63 Hai Bà Trưng), nhà hàng Lemongrass, Calibre, Bier Garden, Vietnam House, Buffet Gánh Bông Sen, bánh Brodard với hệ thống 18 cửa hàng, lữ hành Lotus Tours...

Ngày 27/12/2004, doanh nghiệp này chính thức chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ ban đầu 130 tỷ đồng. Sau khi được tư nhân hóa, công ty này đã nhanh chóng tạo dựng dấu ấn trong lĩnh vực bất động sản nhờ một loạt thương vụ thâu tóm với quy mô lên tới hàng nghìn tỷ đồng như nắm cổ phần lớn tại CTCP Khách sạn Sài Gòn, sở hữu CTCP Sài Gòn One Tower. 

Mặc dù sở hữu nhiều đất vàng nhưng Bông Sen có kết quả kinh doanh yếu kém. Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bông Sen lỗ 280 tỷ đồng; trong khi cùng kỳ năm 2022 lỗ 82 tỷ đồng. Doanh nghiệp này cũng lỗ cả trong năm 2022 và 2021.

Tới giữa năm 2023, vốn chủ sở hữu của Bông Sen giảm khoảng 700 tỷ đồng so với cùng kỳ, xuống còn dưới 7.000 tỷ đồng. Dư nợ trái phiếu/vốn chủ sở hữu là 0,69 lần, tương đương khoảng 4.811 tỷ đồng.

Bông Sen trong năm 2023 chậm thanh toán lãi và gốc lô trái phiếu trị giá 4.800 tỷ đồng. Doanh nghiệp này nằm trong danh sách các doanh nghiệp liên quan Vạn Thịnh Phát.

Theo một báo cáo công bố hồi tháng 11/2023 của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), CTCP Bông Sen đã không thanh toán 4.800 tỷ đồng gốc trái phiếu và hơn 668 tỷ đồng lãi trái phiếu. Lý do mà Bông Sen Corp đưa ra là do “tài khoản bị phong tỏa”.

Được biết Bông Sen Corp sử dụng số cổ phần nắm giữ tại công ty sở hữu khách sạn Daewoo Hà Nội để thế chấp phát hành trái phiếu. Tại ĐHĐCĐ bất thường hôm 30/8/2023, Chủ tịch Bông Sen Corp Vũ Thị Hồng Hạnh cho biết, trong các tài sản mà Bông Sen đưa vào để làm tài sản đảm bảo tại hồ sơ phát hành trái phiếu có tài sản đảm bảo là cổ phần tại CTCP Daeha. Đây là cổ phần sở hữu thuộc CTCP Hợp Nhất 1 và Bông Sen có sở hữu cổ phần chi phối tại công ty này.