Thống kê từ báo cáo tài chính quý III/2023, tính đến hết ngày 30/9, có 10 doanh nghiệp bất động sản, xây dựng niêm yết sàn chứng khoán đang nắm giữ lượng hàng tồn kho nhiều nhất thị trường với tổng trị giá hơn 301.600 tỷ đồng (hơn 12 tỷ USD) tăng 7% so với cuối năm 2022 và tăng gần 32% so với cuối năm 2021.
Tổng trị giá có xu hướng tăng lên, nhưng sự phân hóa khá rõ ở từng doanh nghiệp. Một số doanh nghiệp ghi nhận "hạ nhiệt" ở mục trị giá hàng tồn kho.
Trong đó, CTCP Tập đoàn đầu tư địa ốc No Va (Novaland, MCK: NVL) ghi nhận giá trị tồn kho cuối quý III/2023 hơn 137.755 tỷ đồng (chiếm 55% tổng giá trị tài sản), tăng nhẹ so với cuối năm ngoái, chủ yếu là bất động sản đang xây dựng với 127.000 tỷ đồng (tăng 3%) và bất động sản đã hoàn thành gần 11.000 tỷ đồng (giảm 9%).
Novaland không thuyết minh chi tiết hàng tồn kho nằm ở những dự án nào. Thay vào đó, đại gia địa ốc này cho biết, giá trị tồn kho được dùng làm tài sản đảm bảo cho các khoản vay là 57.000 tỷ đồng. Tổng chi phí lãi vay được vốn hóa trong kỳ là 4.490 tỷ đồng (năm 2022 là 6.106 tỷ đồng).
Tổng công ty Đầu tư và phát triển công nghiệp (BCM) ghi nhận tồn kho đạt 22.165 tỷ đồng (chiếm 45% tổng tài sản), tăng 6% so với cuối năm ngoái. Theo thuyết minh, tồn kho chủ yếu ở phần chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang với 19.826 tỷ đồng.
Hàng tồn kho của Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (MCK: KDH) tăng đến 38% ở mức 17.153 tỷ đồng và chiếm đến 73% tổng tài sản. Toàn bộ là bất động sản xây dựng ở dang tập trung chủ yếu ở ba dự án: Khang Phú- Khu dân cư Tân Tạo (hơn 5.932 tỷ) và dự án Đoàn Nguyên - Bình Trưng Đông (3.369 tỷ), Bình Trưng – Bình Trưng Đông (2.870 tỷ).
Một doanh nghiệp khác ghi nhận giá trị hàng tồn kho chiếm tới 60% tổng tài sản là Đầu tư Nam Long (MCK: NLG) với 16.800 tỷ đồng, tăng 13% so với cuối năm 2022. NLG thuyết minh đang tồn kho 14 dự án, đây chủ yếu là các bất động sản dở dang tại dự án Izumi (hơn 9.037 tỷ), Waterpoint giai đoạn 1 (3.556 tỷ), Waterpoint giai đoạn 2 (1.528 tỷ), Akari (1.047 tỷ), dự án Cần Thơ (911 tỷ),…
Một số doanh nghiệp khác ghi nhận giá trị tồn kho trên 10.000 tỷ đồng phải kể đến Tập đoàn Đất Xanh (MCK: DXG) với hơn 14.788 tỷ đồng, tăng 5% so với cuối năm 2022. Trong đó, chủ yếu là các bất động sản dở dang (10.745 tỷ), bất động sản thành phẩm gần 3.141 tỷ (tăng 96%). Doanh nghiệp không thuyết minh chi tiết về danh mục.
Hay Bất động sản Phát Đạt (MCK: PDR) với hơn 12.158 tỷ đồng tồn kho (không biến động nhiều so với cuối năm ngoái), chủ yếu là bất động sản dở dang tại các dự án: The EverRich 2 (hay còn gọi là River City, gần 3.598 tỷ); Bình Dương Tower (2.378 tỷ); Tropicana Bến Thành Long Hải (1.996 tỷ đồng); Phước Hải (1.526 tỷ đồng); The EverRich 3 (877 tỷ)…
Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc - CTCP (MCK:KBC) cũng ghi nhận tồn kho 12.258 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cuối năm 2022, toàn bộ là chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
Trong nhóm tồn kho dưới 10.000 tỷ đồng có thể kể ra: Quốc Cường Gia Lai (MCK: QCG) ghi nhận 7.001 tỷ đồng hàng tồn kho, giảm nhẹ so với cuối năm ngoái. Đây chủ yếu là các bất động sản dở dang đang xây dựng, doanh nghiệp không thuyết minh chi tiết nhưng nhiều khả năng trong này có dự án Phước Kiển Nhà Bè. Đáng nói, hàng tồn kho lớn nhưng trong quý III/2023 không ghi nhận doanh thu từ mảng bất động sản, qua đó khiến công ty thua lỗ.
Hay như Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp, MCK: DIG) với hơn 6.277 tỷ đồng, tập trung chủ yếu tại các dự án đang kinh doanh dở dang như Khu đô thị mới Nam Vĩnh Yên (2.018 tỷ), Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước (1.341 tỷ), Khu dân cư P4 Hậu Giang (916 tỷ), Khu du lịch Long Tân, Nhơn Trạch (590 tỷ)… Riêng dự án Nam Vĩnh Yên của doanh nghiệp thời gian gần đây đang có tiến triển tích cực về mặt pháp lý.
Lượng hàng tồn kho vẫn tăng chủ yếu ở phân khúc bất động sản nhà ở riêng lẻ, đất nền, căn hộ cao cấp và căn hộ nghỉ dưỡng...
Theo các chuyên gia, vướng mắc liên quan đến quy định pháp lý, điều chỉnh quy hoạch, giải phóng mặt bằng và biến động nguyên vật liệu hay khó khăn về nguồn vốn... là những nguyên nhân chính khiến nhiều dự án bất động sản phải tạm dừng.
