Thanh tra Chính phủ đề nghị bổ sung cơ chế quản lý thuế với kinh doanh online và tài sản số

Đề nghị 'siết' quản lý thuế với người bán hàng online

Mới đây, Bộ Tài chính đã công bố Bản tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức cá nhân về hồ sơ chính sách dự án Luật Quản lý thuế (thay thế).

Góp ý cho dự thảo luật tại mục 3 phần V về chính sách 3 về chuyển đổi số toàn diện và tự động hóa công tác quản lý, Thanh tra Chính Phủ đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc nghiên cứu và bổ sung 2 vấn đề.

Về quản lý thuế trong thương mại điện tử trên các nền tảng mạng xã hội, theo Thanh tra Chính phủ hiện nay, nhiều cá nhân, tổ chức kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội không đăng ký mã số thuế (của các nhà cung cấp dịch vụ Google, Facebook, Youtube, Zalo ...) trong khi chưa có quy định để kiểm soát việc thanh toán dẫn đến tình trạng thất thu thuế đối với các loại hình kinh doanh nêu trên.

Để khắc phục tình trạng này, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc nghiên cứu, bổ sung vào Chính sách 3 tại Tờ trình Chính sách của dự án Luật Quản lý thuế (thay thế) các cơ chế quản lý, giám sát và kiểm tra hoạt động kê khai, nộp thuế của các tổ chức, cá nhân có phát sinh các hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử hoặc mạng xã hội.

Theo nội dung tiếp thu và giải trình, Bộ Tài chính cho biết về quản lý thuế trong thương mại điện tử trên các nền tảng mạng xã hội, Luật số 56/2024/QH15 đã quy định rằng “đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác được thực hiện bởi nhà cung cấp ở nước ngoài thì nhà cung cấp ở nước ngoài có nghĩa vи trực tiếp hoặc ủy quyền thực hiện đăng ký thuế, |khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính”.

“Đối với hộ, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số thì tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nhà quản lý nền tảng số có chức năng thanh toán (bao gồm cả tổ chức trong nước và nước ngoài) và các tổ chức có hoạt động kinh tế số khác theo quy định của Chính phủ thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay, kê khai sổ thuế đã khấu trừ cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Trường hợp hộ, cá nhân có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tăng số không thuộc đối tượng được khấu trừ, nộp thuế thay thì có nghĩa vụ trực tiếp đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế”.

Đồng thời, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 117/2025/NĐ-CP về quản lý thuế đối HKD,CNKD có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số và Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 80/2021/TT-BTC trong đó có quy định về quản lý thuế đối với nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại VN kinh doanh trên nền tảng TMĐT. Kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT trong 03 năm gần nhất (từ năm 2022 – 2024) là 296 nghìn tỷ đồng. Kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân kinh doanh có hoạt động kinh doanh TMĐT và kinh tế số khác trong 6 tháng đầu năm 2025 là 98 nghìn tỷ đồng, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó 163 NCCNN đã đăng ký thuế, kê khai và nộp thuế qua Cổng thông tin điện từ với số tiền đã thực hiện kê khai, nộp thuế trong 6 tháng đầu năm 2025 là 5,7 nghìn tỷ đồng tăng 41% so với cùng kỳ năm 2024; Gần 93 nghìn tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐТ, trong 6 tháng đầu năm 2025 đã nộp 88,6 nghìn tỷ đồng tiền thuế; 130 nghìn hộ, cá nhân kinh doanh thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế trên Cổng thông tin điện tử dành cho hộ, cá nhân kinh doanh với số tiền thuế đã nộp trong 6 tháng đầu năm 2025 là gần 1,7 nghìn tỷ đồng; 752.176 trường hợp là cá nhân, hộ kinh doanh có hoạt động kinh doanh TMĐT với số thuế đã nộp gần 1,5 nghìn tỷ đồng. Thực hiện xử lý truy thu đối với 1.831 doanh nghiệp với số tiền hơn 543 tỷ đồng (Thuế GTGT: 124,2 tỷ đồng, thuế TNDN: 418,1 tỷ đồng, thuế TTĐB: 71 triệu đồng). Thực hiện xử lý truy thu đối với cá nhân, hộ kinh doanh: 550 trường hợp với số tiền 35 tỷ đồng.

Hiện nay, Bộ Công Thương đang chủ trì soạn thảo Luật TMĐT, Bộ Tài chính đã tham gia ý kiến đề nghị bổ sung các yêu cầu về cung cấp thông tin của các chủ thể, người bán, Nền tảng TMĐT trung gian, tổ chức cung cấp dịch vụ logistics, tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán Đề xuất đưa vào quy định bắt buộc các chủ thể hoạt động kinh doanh TMĐT phải thực hiện thanh toán qua Cổng thanh toán dành riêng cho hoạt động thương mại điện từ xuyên biên giới Những quy định này sẽ khắc phục được tình trạng thất thu thuế do có thể kiểm soát được thông tin về các giao dịch thanh toán thương mại điện tử xuyên biên giới.

Đề xuất cơ chế quản lý thuế với công nghiệp công nghệ số

Về quản lý thuế đối với các tài sản số, ngày 14/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, trong đó có một số nội dung liên quan đến nghĩa vụ thuế, miễn giảm thuế đối với tài sản số như sản phẩm bán dẫn, tài sản mã hóa, dịch vụ công nghệ số...

Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Tài chính cân nhắc nghiên cứu, bổ sung vào Mục 6.3 (trang 32) Báo cáo Tổng kết thi hành Luật Quản lý thuế trong Hồ sơ dự án luật một số nội dung đề xuất về cơ chế quản lý thuế đối với lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp.

Theo bộ Tài chính, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngành thuế đang sắp xếp lại mô hình quản lý chuyển từ quản lý theo chức năng sang quản lý theo đối tượng và áp dụng nguyên tắc quản lý rủi ro và quản lý tuân thủ do vậy, đối với doanh nghiệp sản xuất sản phẩm bán dẫn, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ công nghệ số, đơn vị phát hành hoặc sở hữu tài sản mã hóa (NFT, token, tài sản số khác) cũng sẽ thuộc đối tượng quản lý thuế và cơ quan thuế sẽ phải nghiên cứu áp dụng quản lý rủi ro chuyên biệt với tiêu chí phù hợp với tính chất ngành: tốc độ phát triển nhanh, phi vật chất, dễ chuyển giao giá trị, khó định danh chính xác của đối tượng NNT hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số.

Tiếp thu các ý kiến của Thanh tra Chính Phủ, Bộ Tài chính đã bổ sung đánh giá vào Mục 6.3 (trang 32) Báo cáo Tổng kết thi hành Luật Quản lý thuế.

Khánh Hân (t/h)