Luật Các TCTD số 32/2024/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 18/1/2024 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2024. Luật mới khắc phục một số hạn chế của Luật Các Tổ chức tín dụng (TCTD) ban hành năm 2010, sửa đổi, bổ sung năm 2017 và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.
Giảm tỷ lệ sở hữu tối đa của cổ đông TCTD
Luật mới có những thay đổi rất đáng chú ý, trong đó điều chỉnh giảm tỷ lệ sở hữu của cổ đông, cổ đông và người có liên quan của cổ đông.
Cụ thể, luật quy định giảm tỷ lệ sở hữu tối đa cho các cổ đông là tổ chức (bao gồm cả cổ đông gián tiếp) từ 15% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng xuống 10% và đối với các cá nhân và người có liên quan từ 20% xuống 15%.
Quy định này sẽ ảnh hưởng đến một số cá nhân và người có liên quan và các cổ đông là tổ chức đang sở hữu tỷ lệ cổ phần vượt giới hạn tại các ngân hàng.
Trong khi đó, tỷ lệ sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài vẫn được duy trì theo Nghị định số 01 năm 2014 cho đến khi Chính phủ ban hành quy định mới.
Sở hữu 1% cũng phải công bố họ hàng 5 thế hệ
Luật cũng bổ sung trách nhiệm công bố thông tin toàn diện về các cổ đông nắm giữ trên 1% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng, bao gồm thông tin về cổ đông, người có liên quan và chi tiết sở hữu.
Các cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ phải gửi cho TCTD văn bản cung cấp thông tin lần đầu và khi có thay đổi các thông tin này trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày phát sinh hoặc có thay đổi thông tin.
Riêng về tỷ lệ sở hữu, cổ đông sở hữu trên 1% vốn điều lệ chỉ phải công bố thông tin khi có mức thay đổi về tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình, tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình và người có liên quan từ 1% vốn điều lệ trở lên so với lần cung cấp liền trước.
Luật mới cũng yêu cầu TCTD phải công bố công khai thông tin về họ và tên cá nhân, tên tổ chức là cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của tổ chức tín dụng và số lượng, tỷ lệ sở hữu cổ phần của cá nhân đó và người có liên quan trên trang thông tin điện tử của TCTD trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông tin cung cấp.
Theo quy định mới, khái niệm "người có liên quan" đã được mở rộng đến cả ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, cô, dì, chú, bác, các cháu, tức là 5 thế hệ. Đây là một biện pháp cần thiết để có thể kiểm soát được tình trạng sở hữu chéo.
Trước đó, ngay từ năm 2017, khi Luật Các TCTD sửa đổi được Quốc hội thông qua cũng đã sửa đổi, bổ sung quy định nhằm hạn chế việc sở hữu của cổ đông lớn tại nhiều TCTD, hạn chế việc lạm dụng vị trí người quản lý, người điều hành, cổ đông lớn trong việc nhận cấp tín dụng của TCTD.
Quy định cụ thể các trường hợp người quản lý, điều hành của TCTD không được kiêm nhiệm chức vụ tại các TCTD, doanh nghiệp khác; quy định về trường hợp được xác định là người có liên quan.
Bên cạnh đó, NHNN đã ban hành các thông tư liên quan, đặc biệt là Thông tư 22 năm 2019 quy định cụ thể về giới hạn mua, nắm giữ cổ phiếu tối đa của ngân hàng thương mại nhằm góp phần hạn chế sở hữu chéo giữa các TCTD, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động cấp tín dụng...
