Thông tin trên được Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng nêu ra khi giải trình trước Quốc hội chiều 25/5 về kết quả giám sát thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2%.
Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến ngày 31/12/2023, số hỗ trợ lãi suất của chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đạt khoảng 1.218 tỷ đồng cho gần 2.300 khách hàng, chỉ bằng 3,05% gói hỗ trợ. Như vậy, số vốn chưa giải ngân còn khoảng 38.800 tỷ đồng.
Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, kết quả giám sát của đoàn giám sát phản ánh qua báo cáo công phu, toàn diện. Bối cảnh thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 là bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước diễn biến phức tạp khó lường, chưa từng có tiền lệ, chính sách tiền tệ thắt chặt của các nước, khó khăn của thị trường bất động sản, xung đột địa chính trị…
Sau khi có Nghị quyết 43, Chính phủ đã giao cho NHNN chủ trì phối hợp với các bộ ngành để xây dựng và tham mưu trình Nghị định số 31. Thống đốc NHNN cho biết, chưa có một chương trình nào mà NHNN dành nhiều thời gian và công sức để tổ chức triển khai như vậy. Nhiều hội nghị được tổ chức, yêu cầu đến từng chi nhánh tỉnh, thành phố triển khai tại các địa phương.
Về việc kết quả thực hiện chính sách đạt thấp, người đứng đầu NHNN thông tin, ngay từ đầu Chính phủ xác định đây chỉ là một chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp có khả năng phục hồi - tức là có khả năng trả nợ vay, không phải là một chính sách để giải quyết cho tất cả các doanh nghiệp trong nền kinh tế còn khó khăn, kể cả những doanh nghiệp mà không đủ điều kiện vay vốn.
Vốn cho vay của chương trình là vốn của các tổ chức tín dụng huy động của người dân. Chỉ có phần hỗ trợ lãi suất 2% là nguồn từ ngân sách Nhà nước. Do đó, các tổ chức tín dụng phải thực hiện cho vay theo các quy định của pháp luật hiện hành và bảo đảm khả năng thu hồi được nợ.
Cũng theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, việc giải ngân nhiều hay ít phụ thuộc nhiều vào quyết định của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, NHNN thấy rằng, chương trình này không phải là vì được hỗ trợ lãi suất 2% doanh nghiệp mới quyết định để vay vốn. “Chính sách không phải vì được hỗ trợ lãi suất mà doanh nghiệp mới đi vay, mà quyết định của doanh nghiệp vay để làm gì và có khả năng trả nợ nay không”, Thống đốc NHNN nhấn mạnh.
Chương trình hỗ trợ lãi suất 2% đã kết thúc vào cuối năm 2023. Chính phủ đã báo cáo, đề xuất Quốc hội cho hủy dự toán, không huy động nguồn lực và thực hiện tiếp. Tức là, số vốn vay còn lại chưa giải ngân của chương trình sẽ không làm tăng bội chi ngân sách.
Trường hợp tiếp tục thực hiện, Thống đốc NHNN cho rằng có thể chuyển sang chính sách hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội, hoặc chương trình an sinh xã hội khác.
